فهرست مطالب
اگر شما نیز به منظور کاهش وزن بسیاری ساعتها را در باشگاه سپری کردهاید، احتمالاً میدانید که شلی و افتادگی پوست از عوارض شایعی است که همراه کاهش وزن میتواند رخ دهد. افتادگی پوست در صورت و بدن ارتباط مستقیمی با کاهش چربیها دارد. در واقع، کاهش کلاژن و الاستین در پوست نیز عامل دیگری برای شلی و افتادگی پوست محسوب میشود.
افتادگی پوست میتواند برای هر فردی اتفاق بیفتد، اما با افزایش سن، احتمال بروز این مشکل بیشتر میشود. لازم به ذکر است که افرادی که وزن زیادی را از دست دادهاند یا با برخی مشکلات پزشکی مواجه هستند، بیشتر در معرض این مشکل قرار میگیرند.
درمان افتادگی پوست در منزل ممکن است چالشبرانگیز به نظر برسد؛ با این حال، راهحلهای زیادی مانند درمانهای غیردارویی و یا روشهای جراحی برای این مشکل وجود دارد.
چه عواملی باعث افتادگی پوست میشود؟
پوست سالم این خاصیت را دارد که کشیده شده و به راحتی سر جایش برگردد. زمانی که پوست این توانایی را از دست میدهد، به تدریج شل و افتاده میشود. این مشکل در هر جایی از بدن ممکن است اتفاق بیفتد، با این حال به طور معمول در بخشهای زیر بیشتر شاهد این پدیده هستیم:
- پلکها
- زیر گونهها
- چانه
- گلو
- بازو
- شکم
موارد متفاوتی در افتادگی پوست دخیل هستند:
افزایش سن
با افزایش سن، تولید دو پروتئین بسیار مهم به نامهای کلاژن و الاستین در پوست متوقف میگردد. همانطور که از نام الاستین مشخص است، حفظ حالت کشسانی و الاستیسیته پوست بر عهده این پروتئین میباشد. در واقع الاستین موجب بازگشت پوست به حالت اولیه خود پس از تحت فشار بودن یا کشیدهشدن میگردد.
فیبروبلاست در پوست وظیفه تولید کلاژن را برعهده دارد، پوست صاف و شاداب را مدیون حضور کلاژن هستیم. کلاژن در واقع ساختار درهم تنیده فیبر میباشد که به حفظ ساختار پوست کمک میکند.
تولید کلاژن و الاستین با افزایش سن کاهش مییابد، همچنین تولید این دو پروتئین تحت تاثیر عوامل خارجی کاهش مییابد. عوامل خارجی نظیر:
- اشعه UV
- آلودگیهای محیطی مانند دود سیگار
- نوشیدنیهای الکلی و غذاهای غیر مقوی
قرار گرفتن در معرض تابش مستقیم آفتاب و عدم مراقبت مناسب از پوست، فرایند پیر شدن پوست را تسریع میکند. این امر موجب افتادگی پوست و ظهور لک روی پوستهای جوانتر میگردد.
کاهش وزن
اضافهوزنهای طولانیمدت یکی از عوامل مهم در آسیب رسانی به کلاژن و الاستین در پوست شما به شمار میآید، در این شرایط بازگشت پوست به حالت اولیه خود دشوار میباشد. اگر شما 50 کیلوگرم یا بیشتر از وزن خود را کاهش دهید، افتادگی پوست در نواحی مختلف بدن به شکل قابل توجهی ظهور پیدا خواهد کرد.
فرایند افتادگی پوست با کاهش وزنهای ناگهانی (جراحیهای مختلف مربوط به چاقی) رابطه مستقیم دارد. در برخی از موارد کاهش وزن شدید، افتادگی پوست بسیار شدید بوده به طوری که قسمتی از پوست آویزان میشود.
از آنجایی که پوستهای جوانتر به سرعت حالت اولیه خود را باز مییابند، پس نتیجه میگیریم سن شما در دوره کاهش وزن و متعاقبا میزان افتادگی پوست فاکتورموثری به حساب میآید.
بارداری
افتادگی پوست در دوران پس از بارداری امری شایع به حساب میآید. مادرانی که فرزندان دوقلو یا سهقلو دارند، با افتادگی بیشتر پوست در اطراف شکم مواجه هستند. البته لازم به ذکر است که سن بارداری نیز در میزان شل شدگی و افتادگی پوست بیتاثیر نیست.
بیماری
تعداد کمی از بیماریها هستند که موجب افتادگی پوست میگردند. یکی از آنها، گونهای بسیار نادر از سرطان غدد لنفاوی (cutaneous T-cell lymphoma) میباشد که با نام افتادگی ملتهب پوست نیز شناخته میشود.
اغلب افراد مبتلا به این بیماری شاهد افتادگی تدریجی پوستشان در ناحیه آرنج و زانویشان هستند. اغلب پوست دچار افتادگی در این بیماری به انواع درمان پاسخگو نمیباشد.
سندرم اهلر-دانلوس (Ehlers-Danlos syndrome)
نوعی دیگر از بیماری که موجب افتادگی پوست میگردد سندرم اهلر دانلوس (EDS) میباشد. یک بیماری ارثی که در واقع نوعی نارسایی بافتهای پیوسته پوستی میباشد. افراد مبتلا به این سندرم نقصی در سیستم تولید کلاژن دارند که این پدیده منجر به افتادگی و شل شدگی پوست صورت میگردد.
درمان افتادگی پوست
اگر نگران افتادگی پوست در نواحی مختلف بدنتان هستید راههایی به منظور کاهش یا از بین بردن آنها وجود دارد.
درجات مختلفی از افتادگی پوست وجود دارد. برای درمان این بیماری بهتر است موارد زیر را در نظر داشته باشید:
- ناحیه درگیر با افتادگی پوست
- میزان بیماری
- احساس شما در مورد این بیماری
درمان افتادگی جزئی پوست
اگر میزان افتادگی پوست شما ناچیز بوده یا از نتایج متوسط رضایت دارید، میتوانید از روشهای درمان خانگی بهرهمند شوید:
ورزش کردن
پوست افتاده به دلیل کاهش وزن یا بارداری از طریق ورزش کردن تا حدودی به حالت ابتدایی خود باز میگردد. هرگونه تمرینی که منجر به انقباض و یا تولید ماهیچه گردد میتواند در رفع افتادگی پوست موثر باشد. برای مثال:
- وزنه برداری یا ورزشهای قدرتی. تمرین با وزنه، دستگاهها و یا کشهای قدرتی به افزایش حجم عضلات کمک میکند.
- پیلاتس که به آن Contrology یا علم حفظ تناسب و کنترل بدن نیز میگویند، با استفاده از تمارینی جهت کنترل حرکات عضلات نواحی مختلف بدن موجب تقویت عضلات شکم، لگن، باسن، پاها و دستها میگردد.
- تمرینات مفید برای عضلات صورت. تحقیقات نشان میدهد که ورزش عضلات صورت میتواند به بهبود و رفع افتادگی در نواحی چانه، گونه و گلو کمک کند. بسیاری از طرفداران یوگا معتقدند که تمارین یوگا میتوانند به حل این مشکل کمک کنند، یکی از انواع حالتهای مفید یوگا برای این امر حالت سیمهاسانا یا شیر میباشد.
تغذیه
مطالعات نشان میدهند مواد مغذی حاوی کلاژن و هیالورونیک اسید میتوانند افتادگی پوست در سنین بالاتر را برطرف کنند.
درمانهای موضعی
کرم، لوسیون و سرمهایی که شامل رتینول هستند میتوانند خاصیت الاستیسیته اطراف چشم و پوست صورت را بهبود بخشند. هم داروهای بدون نسخه (OTC) و هم داروهای تجویز شده توسط پزشک میتوانند در رفع این مشکل موثر باشند.
رتینوئید تجویزی، مانند تریتینوئید و رتین-آ سبب تقویت تولید کلاژن در پوست میگردند. استفاده از داروهای تجویز شده توسط پزشک اغلب نتایج بهتری در مقایسه با انواع داروهای OTC دارند.
تغییر سبک زندگی
نوشیدن آب زیاد، استفاده از کرمهای ضد آفتاب و کنار گذاشتن عادات مخرب مانند سیگار کشیدن سبب شادابی پوست گشته و از افتادگی آن جلوگیری میکنند.
رفع افتادگی متوسط پوست
درمانهای غیر تهاجمی و کمتر تهاجمی میتوانند به بهبود الاستیسیته پوست افتاده کمک کنند. اگر این نوع درمان با سبک زندگی سالم همراه باشد بیشترین تاثیر را خواهد داشت. (به عنوان مثال ترک سیگار و اجتناب از برنزه کردن پوست)
روشهای درمانی زیر توسط پزشک متخصص پوست انجام میشود:
- لیزر درمانی. انواع مختلفی از درمان با لیزر وجود دارد که میتواند به تولید کلاژن کمک کند و به طور کلی موجب بهبود در ضخامت پوست گردد. اغلب افراد بهترین نتایج را بعد از چندین جلسه لیزر مشاهده میکنند. برای درمان افتادگی پوست بازو و شکم نیز مانند دیگر نواحی بدن از لیزر درمانی میتوان استفاده کرد.
- استفاده از لیزر در ترمیم سطحی پوست. متد درمانی در این روش فوقالعاده موثر که در آن از لیزر استفاده میگردد بیشتر تهاجمی است و سطح وسیعی از پوست را تحت درمان قرار میدهد. البته لازم به ذکر است که دوره نقاهت در این روش دوهفته میباشد. در این روش لیزر سطح روئی پوست را برداشته و گرما را به لایحههای زیرین منتقل میکند. از این روش گاه به عنوان لایه برداری با لیزر نیز یاد میشود.
- روش درمان با امواج التراساند متمرکز(MFU). در این روش انتقال گرما به لایههای زیرین پوست سبب تحریک سلولهای کلاژن ساز میگردد. این روش همچنین پوست افتاده را به حالت اولیه خود باز میگرداند، البته حصول نتیجه چند ماهی طول خواهد کشید. لازم به ذکر است نتیجه این درمان دائمی نبوده و تقریبا تا یک سال ماندگاری دارد.
رفع افتادگی شدید پوست
پس از جراحیهای کاهش وزن اغلب استفاده از جراحی به منظور برداشتن پوستهای آویزان پیشنهاد میگردد. در اغلب موارد این روش درمانی نوعی عمل زیبایی تلقی شده و تحت پوشش بیمه قرار نمیگیرد. این روش درمانی در گروه جراحیهای زیبایی دستهبندی میگردد.
جراحی زیبایی پوست اغلب با اثر برش و زخم در ناحیه جراحی مثلا در بازو همراه خواهد بود. همچنین دوره نقاهت در این شیوه درمان، نسبتا طولانی مدت بوده و از 2 هفته تا 1 ماه طول خواهد کشید. معمولا در این شیوه یک یا چند ناحیه همزمان مورد جراحی قرار میگیرد.
انواع جراحی زیبایی:
- جراحی شکم (آبدومینوپلاستی)
- جراحی بازو (براکیوپلاستی)
- کشیدن پوست صورت
- کشیدن پوست گردن
- کشیدن پوست قسمت پایین بدن
- کشیدن پوست بالایی بدن
- کشیدن پوست داخل ران
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
در موارد زیر باید به پزشک مراجعه کرد:
- احساس تنش و استرس به خاطر افتادگی پوست
- تغییر ناگهانی و مشخص حالت پوست که منجر به افتادگی، تورم، خارش و زخم میگردد.
- افتادگی پوست که منجر به عرق سوز شدن پوست، خارش یا درد میشود.
دورنمای درمان پوست افتاده در بدن شما چیست؟
روشهای درمان خانگی برای افتادگی پوست نتایج کوچک تا متوسطی را به همراه خواهد داشت.
روشهای غیر جراحی نسبتا موثر اما موقتی خواهد بود.
در صورت انجام جراحی، دنبال کردن دستورات پزشک جراح در مورد کاهش یا افزایش وزن بسیار حیاتی است.
جمعبندی و نتیجهگیری
پوست افتاده یک بیماری و یا یک مشکل اساسی محسوب نمیشود اما در بعضی از موارد موجب رنجش، ناراحتی و حتی از دست دادن اعتماد به نفس میگردد. در صورت بی اثر بودن روشهای درمان خانگی برای رفع افتادگی پوست حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید.