فهرست مطالب
هنگامی که آکنه باعث التهاب و زخم شدن پوست شما میشود و همچنین بر روی اعتمادبهنفس شما اثر قابلتوجهی میگذارد، شما نیازمند مراقبتهای حرفهای و درمان میباشید. چهار نوع اصلی از آکنه شدید وجود دارد که میتوانند به جوشهای مزمن منجر شوند. متأسفانه درحالیکه درمانهای خوبی برای آکنه شدید و از بین بردن جای جوش وجود دارد، اما علل ایجاد آکنههای شدید تا حدودی مثل یک راز پنهان باقی مانده است.
به چه آکنهای، آکنه شدید میگوییم؟
بهطور کلی، اگر هرازگاهی جوشها روی پوست شما ظاهر شوند، بدون توجه به اندازه و رنگ آنها یا مدت زمانی که طول میکشند، ما آنها را بهعنوان آکنه شدید در نظر نمیگیریم. گاهی اوقات در برخی ماهها، جوشهایی به طور ناگهانی در برخی مناطق بدن ظاهر میشوند و بعداً معمولاً بهبود مییابند. با توجه به اینکه این جوشها گسترده نیستند، نیازی به درمان جدی ندارند.
برای تشخیص آکنه شدید، جوشها باید به شدت قرمز، التهابی و عمیق باشند و کیستهای آکنه را ایجاد کنند. آکنه شدید سطحی است که میتواند زخمها را ایجاد کرده و خسارتهای دائمی روی پوست ایجاد کند، زیرا این نوع آکنه ساختار پوست را تغییر میدهد.
چهار نوع اصلی آکنه شدید و درمان آنها
انواع دیگری از آکنه شدید نیز وجود دارد، اما این چهار نوع بیشتر شایع میباشند:
آکنه ندولوکیستیک (NODULOCYSTIC)
از ویژگیهای بارز آکنه ندولوکیستیک وجود کیستهای ملتهب میباشد، این کیستها بهصورت برجستگیهای متشکل شده از چرک، مایع و یا مواد دیگر، خود را نشان میدهند. این کیستهای دردناک میتوانند بزرگ – چند سانتیمتر – باشند و اغلب در مکانهای زیر یافت میشوند:
- شانه
- قفسه سینه
- گردن
- صورت
یک کیست ممکن است بهطور مستقل بر روی پوست ظاهر شود، یا ممکن است بهصورت خوشهای از چندین کیست مجزا تشکیلشده باشد. درمان جوش و آکنه ندولوکیستیک دشوار است، اما گزینههای درمانی زیر را میتوان مدنظر قرار داد:
- عمل جراحی آکنه – تخلیه و برداشتن کیست.
- استفاده از داروی ایزوترتینوئین (مانند نامهای تجاری: Sotret، Claravis، Amnesteem، Accutane، و غیره)
- استفاده از آنتیبیوتیکها
- تزریق کورتیکواستروئیدها به داخل کیست
آکنه کونگولوباتا (CONGLOBATA)
آکنه کونگولوباتا یک نوع آکنه مزمن محسوب میشود – به این معنی که شما همیشه با آن درگیر خواهید بود و هرگز نمیتوان واقعاً علت جوش صورترا درمان کرد، اما میتوان علائم آن را مدیریت کرد. این اختلال در مردان بیشتر از زنان است و معمولاً بین سنین ۱۸ الی ۳۰ سالگی رخ میدهد. اولین نشانه آکنه کونگولوباتا ممکن است بروز جوش صورت باشد که بجای بهتر شدن بدتر میشوند و درنهایت ملتهب شده و تشکیل ندولهای (گرههای) عفونی را میدهند. این ندولهای پر از چرک، ممکن است بوی بدی داشته باشند. ممکن است آکنه کونگولوباتا، در افرادی که سالها مبتلا به آکنه بودهاند و آن را بهخوبی مدیریت کردهاند، بهطور ناگهانی ظاهر شود. علت جوش صورت و علائم شایع از آکنه کونگولوباتا عبارتاند از:
- آبسه عمیق و ملتهب در پوست
- دانههای سرسیاه که معمولاً بر روی باسن، تنه، منطقه بازو، گردن و صورت یافت میشوند.
- زخمهای عمیق
- آسیب قابلتوجهی به پوست
- جوشهای قرمز و ملتهب که اغلب به جوشهای سرسیاه و یا سرسفید تبدیل میشوند و درنهایت از خود چرک ترشح میکنند. ممکن است در زیر این برجستگیها، زخم ایجاد شود و در پی آن بر روی پوست جای زخم و دلمه پدید میآید.
درمان
اغلب آکنه کونگولوباتا قابل کنترل است. برای درمان داروی ایزوترتینوئین، گاهی اوقات همراه آنتیبیوتیکها تجویز میشود. اهمیت بسیاری دارد که در طول درمان با یک متخصص پوست همکاری تنگاتنگی داشته باشید تا از عود مجدد این نوع آکنه شدید جلوگیری به عمل آورید.
آکنه فولمینانس (FULMINANS)
این نوع آکنه بهصورت التهاب ناگهانی و شدید در تمام بدن ظاهر میشود.
علائم آن عبارتاند از:
- تب
- درد و التهاب مفاصل، اغلب در زانوها و ناحیه لگن
- جوش صورت و بدن شدید با زخم
درمان
عموماً آکنه فولمینانس در آن زمان رخ میدهد که بیمار تلاش کرده و اقدامات درمانی برای درمان آکنه کونگولوباتا انجام داده اما نتیجه مطلوبی به دست نیاورده است. درمان این نوع آکنه بر روی مدیریت التهاب متمرکز است و معمولاً داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) تجویز میشوند. برای کنترل التهاب، ممکن است نیاز به استفاده از داروهای کورتیکواستروئیدی وجود داشته باشد. برای درمان صحیح این نوع آکنه شدید، نیاز به مشاوره و مراجعه به تخصصی پوستپزشک و درمان بلند مدت آن است. ممکن است درمان با استفاده از داروهای ایزوترتینوئین (از جمله ایزوترتینوئین سیستمیک) نیز لازم باشد.
فولیکولیت باکتری گرم منفی
فولیکولیت گرم منفی یک نوع عفونت است که باعث بروز جوشهای شدید میشود. این حالت زمانی اتفاق میافتد که فولیکولهای پوست در اثر یک عفونت باکتریایی ملتهب میشوند. گاهی اوقات زمانی این نوع آکنه ایجاد میشود که بیماران درحال درمان انواع دیگر آکنه میباشند، بهخصوص اگر از آنتیبیوتیکهای موضعی یا خوراکی در یک دوره طولانی استفاده کرده باشند. برای تشخیص این نوع باکتریها از یک نوع رنگآمیزی آزمایشگاهی خاص استفاده میکنند. پس از اضافه کردن معرف به باکتریها اگر رنگ آنها آبی نشود، نتیجه میگیرند که این نوع باکتریها گرم منفی میباشند.
درمان
درمان فولیکولیت گرم منفی دشوار است، زیرا که این نوع باکتریها به بسیاری از آنتیبیوتیکها – که برای درمان آکنههای شدید استفاده میشوند – پاسخ نمیدهند. بااینحال، استفاده از داروی ایزوترتینوئین و آنتیبیوتیکهای خاص (اغلب آمپیسیلین، پرولوپریم یا تری متوپریم) میتواند در درمان موفقیتآمیز فولیکولیت گرم منفی مفید باشند.
بدون درمان، این چهار نوع آکنه شدید میتوانند باعث ایجاد زخمهای قابلتوجه و آسیبهای پوستی شوند. همچنین ممکن است در اثر این جوشها فرد دچار مشکلات عاطفی شده و اعتمادبهنفسش صدمه ببیند. نوع آکنههای شدید، باید توسط متخصص پوست تشخیص دادهشده و درمان گردند. بسیاری از آنها را میتوان با موفقیت درمان یا مدیریت نمود.
تعیین برنامه درمانی
شدت آکنه توسط میزان و نوع ضایعات تعیین میشود. آکنه متوسط میتواند شامل ضایعات التهابی (پاپول، پوسچول، ندول) و یا ضایعات غیر التهابی (کومدون) باشد. آکنه شدید شامل پاپولهای متعدد و یا جوشهای گسترده است. همچنین در این نوع آکنه میتوانیم شاهد ندولها و کیستهای مختلف باشیم. درمان آکنه متوسط تا شدید، اغلب تخصصیتر از درمان آکنههای خفیف میباشد. معمولاً در این موارد از ترکیبی از درمانهای موضعی و آنتیبیوتیکهای خوراکی استفاده میشود. ممکن است پزشک برای شما به مدت دو ماه یا بیشتر، آنتیبیوتیکهای خوراکی (مانند داکسی سایکلین، مینوسیکلین، تتراسایکلین، اریترومایسین) تجویز کند. اغلب از آنتیبیوتیکهای کلاس تتراسایکلین استفاده میشود زیرا که آنها هم خاصیت ضد باکتریایی دارند و هم خاصیت ضدالتهابی. استفاده از بنزوئیل پراکسید با آنتیبیوتیکهای موضعی یا خوراکی مقاومت باکتریها را در برابر آنتیبیوتیکها کاهش میدهد. مهم است که شما دستورالعملهای داروهای تجویزی را بهدقت دنبال کنید. بهعنوانمثال، تتراسایکلین باید قبل از غذا مصرفشده و همراه شیر مصرف نگردد تا بتواند اثر خود را بهطور کامل بگذارد. اگر داروهای دیگری را مصرف میکنید، حتماً پزشک خود را در جریان بگذارید، چراکه برخی داروها وضعیت آکنه را بدتر میکنند و یا ممکن است اثر داروهای تجویزی را کاهش دهند.
بررسی گزینههای درمانی برای شما
برخی قرصهای ضدبارداری برای مقابله با آکنه مفید هستند. با پزشک خود مشورت کرده تا دریابید آیا برای شما مناسب است یا نه.
برخی از افراد برای درمان به لیزر و درمان فتودینامیک (PDT) روی میآورند، این درمانها میتوانند در خصوص کاهش آکنه و جای زخم مفید باشند. هزینه این روشهای درمانی متفاوت است، اما میتوانند جایگزین مناسبی برای مصرف روزانه کرمها و قرصها بهحساب آیند.
انتظارات شما
اغلب افراد قبل از آنکه نتیجه درمان خود را مشاهده کنند، درمان خود را نیمهکاره رها میکنند. اگر شما دچار عوارض جانبی میشوید، با پزشک خود مشورت کرده تا داروهای شما تنظیم یا جایگزین شوند. معمولاً باید پس از شش هفته از شروع درمان، وضعیت فرد مورد ارزیابی قرار بگیرد، اگر درمان مؤثر واقعشده باشد، معمولاً باید به مدت حداقل چهار تا شش ماه دیگر، آن را ادامه داد.
چند توصیه مهم
- از صابونهای ملایم استفاده کنید. مراقب مواد شوینده مصرفی خود باشید، برخی از آنها میتوانند باعث تحریک و خشک شدن پوست شما شوند.
- از دستکاری کردن پوست خود پرهیز کنید. هرچند که ممکن است دستکاری کردن جوشها، وسوسهانگیز باشد، اما میتواند به عفونت ثانویه و ایجاد جای زخم منجر شود.
- از کرمهای ضد آفتاب استفاده کنید. کرمهای ضد آفتابی که بیشترین سازگاری با پوست شما را داشته باشد، انتخاب و استفاده نمایید. برخی داروهای موضعی میتوانند شما را در برابر نور خورشید حساس کنند، بنابراین حفاظت از پوستتان مهم میباشد.