فهرست مطالب
ماه گرفتگی، نوع معمولی از تغییر رنگ روی پوست شماست که در هنگام تولد یا در هفته‌های اول تولد به وجود می‌آید. این لکهها معمولا غیرسرطانی هستند.
این لکهها روی صورت یا بدن به وجود میآیند. لکههای ماهگرفتگی در رنگ، اندازه، و شکل ظاهری متفاوت هستند، برخی از آن‌ها همیشگی هستند و ممکن است با گذشت زمان بزرگتر شوند در حالیکه برخی دیگر کاملا محو میشوند. اغلب لکههای ماهگرفتگی بی‌خطرند، با این وجود برخی از آن‌ها نشانه‌ای از یک بیماری هستند. در برخی از موارد به دلایل زیبایی، این لکهها برداشته میشوند.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره‌ی لکههای ماه گرفتگی و دریافت نوبت در کلینیک پوست و مو رازی با شماره تلفن‌های 09227526817 – 02188353259 تماس حاصل فرمایید.
لکههای ماهگرفتگی به چه دلیل به وجود میآیند؟
ممکن است داستان‌هایی در مورد ربط ماهگرفتگی به عادات بد رژیم غذایی شنیده باشید، اما این در واقع افسانه‌ای بیش نیست. تاکنون هیچ ارتباطی بین سبک زندگی و رژیم غذایی خانم‌های باردار و ماهگرفتگی نوزادان‌شان کشف نشده است و دلیل اصلی پیدایش این لکهها روی پوست ناشناخته می‌باشد.
آیا ماهگرفتگی پدیده‌ای ژنتیکی است؟
بعضی از لکههای ماهگرفتگی می‌توانند به دلیل وراثت باشند، اما بسیاری از آن‌ها ربطی به عوامل وراثتی ندارند. گاهی این لکهها به علت جهش‌های ژنتیکی به وجود میآیند. به عنوان مثال، برخی از نوزادان با نوعی ماهگرفتگی (خال لکههای شرابی) ممکن است مبتلا به بیماری نادری به نام سندرم Klippel-Trenaunay باشند. این بیماری به علت نوعی جهش ژنتیکی بروز می‌کند و ارثی نیست.
همچنین، بیماری نادر دیگری به نام سندرم استورج-وبر (Sturge-Weber syndrome) نیز با لکههای شرابی‌رنگ ظاهر میشود و به علت نوعی جهش ژنتیکی رخ میدهد. این بیماری نیز ارثی نیست و به طور معمول به خانوادهها انتقال نمی‌یابد.
امکان ماهگرفتگی پس از تولد
ماهگرفتگی به لکه‌هایی روی پوست اشاره دارد که در زمان تولد یا کمی پس از آن به وجود میآیند. لکه‌هایی روی پوست مانند خال‌ها ممکن است در سال‌های بعد از تولد نیز ایجاد شوند، اما آن‌ها ماهگرفتگی مادرزادی در نظر گرفته نمی‌شوند.
انواع ماهگرفتگی
بسیاری از ماه‌گرفتگی‌ها در دو گروه اصلی دسته‌بندی میگردند، که هریک از آن‌ها دلیل متفاوتی دارد:
- اگر رگ‌های خونی در ناحیه خاصی از پوست شما به شیوه‌ای درست شکل نگیرند موجب ماهگرفتگی می‌گردد. به عنوان مثال ممکن است رگ‌های خونی زیادی در یک ناحیه به صورت خوشه‌ای جمع شده و یا پهنای رگ‌های خونی بیش از حد مخصوص باشد.
- زمانی که بیش از حد معمول سلول رنگدانه در یک ناحیه از پوست وجود داشته باشد ماهگرفتگی رنگدانه‌ای عارض می گردد، سلول‌های رنگی در واقع وظیفه رنگ دادن به پوست را دارند.
ماهگرفتگی رنگدانه‌ای
زمانی که رنگدانه زیادی در یک بخش از پوست شما بیش از دیگر بخش‌ها وجود داشته باشد منجر به ماهگرفتگی رنگدانه‌ای می‌گردد. انواع ماهگرفتگی رنگدانه‌ای شامل موارد زیر می‌باشد:
خال (خال مادرزادی)
رنگ خال‌ها از صورتی تا قهوه‌ای روشن یا سیاه متغیر است. خال‌ها سایزهای متفاوتی دارند، گرد بوده و ممکن است صاف یا برجسته باشند. خال‌ها در بخش‌های مختلف صورت یا بدن به وجود میآیند، بعضی از آن‌ها پس از مدتی محو شده و برخی برای همیشه باقی می‌مانند. گاهی اوقات تغییر در ظاهر خال ممکن است به سرطان پوست مربوط شود.
لکههای Café au lait
این نوع لکهها به طور معمول شکل بیضی دارند و به عنوان “شیر با قهوه” از زبان فرانسه مشهور هستند. آن‌ها معمولاً رنگ قهوه‌ای کم رنگ دارند. اگر پوست شما رنگ تیره‌تر باشد، لکهها نیز تیره‌تر خواهند بود. این نوع لکهها از زمان تولد تا دوران اوایل کودکی شکل می‌گیرند. هرچند که ممکن است در اندازه بزرگتر شوند، اما در اکثر موارد محو میشوند. برخی از کودکان بیش از یک لکه در بدن خود دارند، و اگر فرزند شما چندین لکه روی پوستش دارد، ممکن است مبتلا به بیماری نادری به نام نوروفیبروماتوز باشد.
لکه مغولی
این لکههای خاکستری-مایل به آبی اغلب در افرادی با پوست تیره به وجود میآیند. این لکهها خطرناک نیستند و گاهی اوقات با کبودی اشتباه گرفته میشوند. لکههای مغولی عموما در قسمت کمر و باسن ظاهر شده و تا 4 سالگی کاملا محو میگردند.
ضایعه عروقی
گاهی اوقات دسته‌ای از رگ‌های خونی به هم پیوسته و شما آن‌ها را به صورت خوشه‌ای روی پوست‌تان می‌بینید. این نوع از ضایعه‌ها تقریبا بین 40 درصد نوزادان شایع می‌باشد. انواع ضایعه عروقی شامل موارد زیر می‌باشد:
ماه گرفتگی Salmon patches
این نوع ضایعه پوستی صورتی یا قرمزرنگ عموما بین ابروها، یا پلک‌ها یا پشت گردن ظاهر می‌گردد و گاهی با عنوان بوسه فرشته یا نیش لک‌لک شناخته میشود. این ضایعات پوستی به دلیل جمع شدن مجموعه‌ای از رگ‌های خونی زیر پوست پدید میآیند، این نوع ضایعه گاهی بی‌رنگ شده و نیازی به درمان ندارد.
همانژیوم
این نوع از ضایعه‌های پوستی به رنگ صورتی، آبی یا قرمز روشن ظاهر شده و اغلب در سر یا گردن به وجود میآیند. همانژیوم معمولا کوچک و صاف بوده، گرچه گاهی در طول چند ماه پس از تولد نوزاد رشد می‌کنند و بزرگتر میشوند. اغلب همانژیوم‌ها تا رسیدن به دوره بلوغ کاملا محو میشوند و تنها نشانه‌ای کم‌رنگ از آن‌ها باقی می‌ماند. این ضایعه‌ها گاهی با عنوان همانژیوم گیلاس یا توت‌فرنگی شناخته میشوند.
برخی از همانژیوم‌ها با رشد سریع باید برداشته شده تا مطمئن شوید در بینایی و تنفس کودکتان اختلالی ایجاد نمی‌کنند. کودکانی که چندین همانژیوم روی پوست‌شان دارند باید از نظر همانژیوم داخلی بررسی شوند.
خال لکه‌شرابی (nevus flammeus)
خال‌های لکه‌شرابی در اثر تشکیل غیرطبیعی رگ‌های خونی کوچک زیر پوست ایجاد میگردند. این ضایعه‌ها در هر جایی از بدن ممکن است پدید بیایند اما اغلب روی صورت و گردن ظاهر میشوند. این لکهها در ابتدا صورتی یا قرمز بوده و پس از مدتی به رنگ قرمز تیره یا بنفش متمایل میگردند، به مرور زمان این لکهها محو نخواهند شد و اگر درمان نشوند ممکن است تیره‌تر شوند. همچنین ممکن است به دلیل این عارضه، پوست هم خشک و سفت شود. خال‌های لکه شرابی که روی پلک‌ها ظاهر میشوند ممکن است به درمان یا نظارت پزشکی نیاز داشته باشند، گاهی این نوع از لکهها ممکن است با عوامل ژنتیکی رابطه‌ای داشته باشند.
برداشتن ماهگرفتگی
اغلب ماه‌گرفتگی‌ها بی‌ضرر بوده و نیازی به برداشتن آن‌ها نیست، با این حال برخی از آن‌ها به لحاظ زیبایی ممکن است برای شما ناراحتی ایجاد کنند. دیگر انواع لکهها نظیر همانژیوم و خال‌ها ممکن است خطر ابتلا به برخی بیماری‌ها مانند سرطان پوست را افزایش دهند. این لکهها باید تحت نظر متخصص پوست کنترل شوند و ممکن است نیاز باشد آن‌ها را برداریم.
تکنیک‌های برداشتن لکهها شامل موارد زیر می‌باشد:
درمان به کمک لیزر
درمان به کمک لیزر می‌تواند لکهها را برداشته یا به طور قابل توجهی روشن کند تا باعث شود کمتر دیده شوند. این نوع از درمان توسط متخصص پوست یا جراح انجام خواهد شد و قابل ذکر است که در این روش از پرتوهای بسیار متمرکز استفاده میشود.
این روش درمان برای نوزادان بسیار موفقیت‌آمیز بوده، در حالیکه برای کودکان و بزرگسالان هم قابل استفاده می‌باشد. در این روش به چند جلسه درمان نیاز می‌باشد و با توجه به ناراحتی‌هایی که ایجاد می‌کند ممکن است به بی‌حس کننده‌های موضعی نیاز پیدا کنید. لازم به ذکر است که این روش نتایجی همیشگی به دنبال خواهد داشت، اگرچه موقتا پوست کمی ورم کرده و ممکن است کبود شود.
مسدودکنندههای بتا
مسدودکنندههای بتا داروهایی خوراکی هستند که برای درمان فشار خون بالا مورد استفاده قرار می‌گیرند. پروپرانولول نوعی از مسدودکنندههای بتاست که می‌تواند به منظور کاهش اندازه همانژیوم نیز مورد استفاده قرار گیرد. این دارو از طریق کوچک کردن رگ‌های خونی و کاهش جریان خون منجر به محوشدن و کوچک شدن همانژیوم می‌گردد. تیمولول، نوع دیگری از مسدودکنندههای بتا به طور موضعی مورد استفاده قرار گرفته و نتایج مشابهی به دنبال خواهد داشت.
کورتیکواستروئیدها
کورتیکواستروئیدها نوعی داروی ضدالتهاب هستند که می‌توانند به صورت خوراکی مصرف شوند یا مستقیما تزریق گردند، سپس به طور مستقیم در رگ‌های خونی عمل نموده و منجر به کوچک شدن لکههای ماهگرفتگی میشوند.
عمل جراحی
به کمک عمل جراحی برخی از لکههای ماه گرفتگی به راحتی برداشته میشوند، همانژیوم‌های خیلی عمیق که ممکن است به بافت‌های اطرافشان آسیب بزنند مثالی از این لکهها می‌باشند. برخی خال‌های بزرگ نیز از طریق جراحی برداشته میشوند.
این عمل‌ها معمولا به صورت سرپایی انجام میشوند و حتی ممکن است به جای بیمارستان در مطب متخصص پوست انجام گیرند. در این عمل، پزشک متخصص پس از بی‌حس کردن ناحیه مورد نظر به کمک یک چاقوی جراحی کوچک لکه ماه گرفتگی را برمی‌دارد. اگر اندازه لکه بزرگ باشد، این عمل ممکن است طی چند جلسه انجام شود.
Tissue expansion نوعی دیگر از تکنینک‌های جراحی می‌باشد که به منظور از بین بردن جای زخم ناشی از برداشتن ماهگرفتگی انجام می‌گیرد. در این روش یک بالون زیر پوست قرارداده شده و بدین‌ترتیب پوست سالم رشد کرده و ناحیه ماهگرفتگی را پوشش میدهد، سپس بالون برداشته میشود.
هزینه درمان چقدر است؟
در محاسبه هزینه‌های مربوط به برداشتن لکههای ماهگرفتگی مساله مهم این است که آیا تحت پوشش بیمه قرار می‌گیرد یا خیر. درمان به روش لیزر بین 1000 تا 3000 دلار برای هر جلسه هزینه خواهد داشت و ممکن است بیش از یک جلسه نیاز باشد. جراحی نیز بین 100 تا 500 دلار هزینه خواهد داشت. هزینه برداشتن این لکهها در ایران بسته به ناحیه مورد نظر و شدت لکه متغیر می‌باشد. به منظور کسب اطلاعات بیشتر با مشاوران کلینیک رازی تماس بگیرید.
ضایعات عروقی نظیر همانژیوم ممکن است نیاز به مصرف داروی خاصی داشته باشند که به احتمال زیاد تحت پوشش بیمه قرار می‌گیرد.
نکاتی به منظور کنترل لکههای ماهگرفتگی
اغلب این لکهها خطری ندارند و خودبه‌خود محو میشوند، با این وجود شما باید هرگونه لکه‌ای که روی پوست نوزادتان به وجود می‌آید را به پزشک متخصص گزارش دهید. آن‌ها می‌توانند در کنترل رشد این لکهها به شما کمک کنند، همچنین با توجه به اینکه آیا رابطه‌ای بین این لکهها و ژنتیک وجود دارد یا خیر، پزشک متخصص روشی درمانی در پیش خواهد گرفت.
نظارت بر لکههای ماهگرفتگی کودکتان امری بسیار مهم می‌باشد و باید توسط خودتان و پزشک متخصص کنترل شود، هرگونه تغییر نظیر تغییر در اندازه و یا تیره‌تر‌شدن رنگ لکه باید در نظر گرفته شود. اگر متوجه رشد سریع لکه شدید، بهتر است پزشک کودکتان را در جریان بگذارید.
گاهی خال‌ها به سرطان پوست تبدیل میشوند. این پدیده در سنین کودکی خیلی شایع نیست، در حالیکه در سن بزرگسالی نگرانی جدی ایجاد می‌کند. فرزندتان را از این موضوع آگاه سازید که هرچه بزرگتر میشود باید تغییراتی که در خال‌هایش ایجاد می‌گردد را جدی بگیرد، تغییراتی نظیر رنگ، اندازه و یا شکل. لازم به ذکر است، خال‌هایی که رشد بی‌رویه دارند باید تحت نظر پزشک متخصص قرار گیرند.
سخن پایانی
اغلب اوقات نیازی به برداشتن لکههای ماهگرفتگی به دلایل پزشکی نیست، مگر اینکه به دلایل زیبایی شما مایل باشید این لکهها کمتر دیده شوند و بخواهید با استفاده از روش‌های درمانی آن‌ها را بردارید. این روش‌ها عبارتند از:
- عمل جراحی
- لیزر درمانی
- دارودرمانی
لازم به ذکر است نتایج ممکن است همیشگی نباشند. هزینه این درمان بسته به روش متفاوت است و اگر به دلایل زیبایی انجام شود تحت پوشش بیمه قرار نمیگیرد.
پیدایش لکههای ماهگرفتگی عموما بین نوزادان امری شایع می‌باشد، دو نوع لکه وجود دارد: رنگدانه‌ای و عروقی. اغلب لکههای ماهگرفتگی بی‌خطر هستند و به مرور زمان کاملا محو میشوند. برخی از لکهها مانند خال‌های لکه شرابی دائمی هستند و حتی ممکن است روی پوست صورت به وجود آیند. این لکهها به کمک روشهایی مانند لیزر قابل درمانند، لازم به ذکر است این روش‌های درمانی بیشترین تاثیر را در دوره نوزادی دارند.
سوالات متداول
1. آیا لکههای ماهگرفتگی عارضهای ژنتیکی هستند؟
برخی از این لکهها ارثی هستند و در خانوادهها منتقل میشوند، اما اغلب اینطور نیستند.
2. برداشتن این لکهها چقدر هزینه خواهد داشت؟
هزینه برداشتن این لکهها به این امر بستگی دارد که آیا تحت پوشش بیمه قرار می‌گیرد یا خیر. درمان به روش لیزر برای هر جلسه بین 1000 تا 3000 دلار هزینه دارد و احتمالا بیش از یک جلسه درمان نیاز می‌باشد. جراحی نیز بین 100 تا 500 دلار هزینه خواهد داشت. هزینه درمان این ضایعات پوستی در ایران بسته به ناحیه و شدت آن متفاوت می‌باشد. به منظور کسب اطلاعات بیشتر با مشاوران کلینیک رازی تماس بگیرید.
3. چه روشهایی برای برداشتن این لکهها وجود دارد؟
تکنیک‌های برداشتن این لکهها شامل موارد زیر می‌باشد:
- درمان به روش لیزر
- مسدودکنندههای بتا
- کورتیکواستروئیدها
- عمل جراحی
4. در چه سنی می‌توانید این لکهها را بردارید؟
اغلب مواقع این لکهها به مرور زمان در سنین یک تا دو سالگی به طور خودبه‌خود محو میگردند، با این وجود برخی از آن‌ها تا دوران بزرگسالی باقی خواهد ماند.
5. آیا درمان این لکهها به روش لیزر دردناک است؟
از بین رفتن 70 تا 90 درصد ضایعه در حین درمان به روش لیزر از فواید این روش می‌باشد. این روش درمان بسته به نوع ضایعه باید هر 1 تا 3 ماه یکبار تکرار شود تا زمانی که هدف درمان حاصل گردد. لازم به ذکر است این درمان جزء روش‌های غیرتهاجمی به شمار آمده، درد و زمان بهبودی حداقل می‌باشد.
6. آیا بیمه درمان لکههای مادرزادی را تحت پوشش قرار میدهد؟
اغلب شرکت‌های بیمه، درمان به روش لیزر را در گروه عمل‌های زیبایی در نظر گرفته و به لحاظ پزشکی ضرورتی برای این نوع درمان نمی‌بینند. در نتیجه، درمان این لکههای مادرزادی تحت پوشش بیمه قرار نمیگیرد.
7. آیا می‌توان این علائم را کاهش داد؟
طبق اظهارات دکتر چا، ملاحظاتی به منظور تصمیم‌گیری در مورد روش درمان شامل نوع لکه (عروقی یا رنگدانه‌ای)، اندازه و جای لکه باید در نظر گرفته شود. او از کورتیکواستروئیدها، شیمی‌درمانی، عمل جراحی و لیزر به منظور بهبود این لکهها بهره می‌برد. لیزر و عمل جراحی رایج‌ترین گزینه‌ها هستند.
