فهرست مطالب
یکی از نگرانی‌های مشترک بسیاری از افرادی است که به دنبال بازگرداندن موهایی که از دست رفته‌اند هستند، مربوط به ظاهر و پیشرفت مناطق طاس، خط رویش موی طاس، پوست سر طاس و یا طاسی پیشرونده است. طاسی به معنای عدم وجود کامل مویی در ناحیه‌ای از سر است و در بیماران مختلف می‌تواند در شدت، الگوی انتشار و شکل متفاوت باشد. طاسی و نواحی طاس هم در مردان و هم در زنان ممکن است شکل گیرد و ممکن است ناشی از عوامل متنوعی از جمله الگوی طاسی مردانه و زنانه باشد. در بعضی موارد، طاسی از الگویی که با عقب نشینی خط رویش موها آغاز می‌شود، پیروی می‌کند. اگرچه در حال حاضر ممکن است هیچ درمانی برای توقف طاسی پیشرونده یا طاسی با الگوی مردانه (ریزش موی آندروژنیک) وجود نداشته باشد، اما روشهای زیادی برای کاهش سرعت ریزش مو یا بازیابی موها، به ویژه در مواردی مانند طاسی نقطه‌ای، طاسی در منتصف سر و طاسی خط رویش مو، موجود است.
درمان طاسی با روشهای کاشت مو
امروزه کاشت مو، پیوند مو یا بازیابی موها یکی از قابل اطمینان‌ترین گزینه‌های جراحی زیبایی است. این روش فرایندی است که می‌تواند در زمانی کوتاه انجام شده و بسیار آسان و موثر است. به طور کلی انجام این روش نیاز به بیهوشی موضعی دارد. اما در موارد نادر، مانند جراحی فلپ پوستی، لازم است بیهوشی عمومی انجام شود. کاشت مو یک روش جراحی است که در آن یک نوار نازک از گرافت‌های مو (گرافت واحد شمارش موی جابه‌جا شده در پیوند مو است)، از پشت سر و یا ناحیه‌ای از سر که رشد موی خوبی دارد گرفته شده و در ناحیه‌ای که در حال طاس شدن است کاشته می‌شود. ناحیه ای که موها از ان برداشته می‌شود ” ناحیه اهدا کننده” نامیده شده و منطقه‌ای که پیوند (کاشت ) در آن انجام می‌شود، “ناحیه دریافت کننده” نامیده می‌شود. تعداد گرافت‌های کاشته شده بستگی به عوامل مختلفی نظیر نوع ریزش مو، خط رویش مو، تراکم و حجم موی مورد نیاز است.
اول از همه، در این فرایند، ناحیه اهدا کننده، که از نظر ژنتیکی نسبت به طاس شدن مقاوم است انتخاب می‌شود. گرافت‌های نازک مو از این منطقه استخراج و حفظ می‌شوند. در همین حال سایت دریافت کننده آماده می‌شود. حال گرافت‌های استخراج شده به قسمت‌های کوچکی تقسیم شده و در برش‌هایی که در ناحیه دریافت کننده ایجاد شده است کاشته می‌شوند. این مرحله باید با دقت و مراقبت بسیار زیادی انجام شود؛ زیرا نتیجه کل پروسه کاشت بستگی به انتخاب دقیق فولیکول‌ها دارد. ناحیه اهدا کننده و ناحیه دریافت کننده معمولا طی یک هفته یا کمی بیشتر بهبود می‌یابند. میزان اثربخشی این روش بستگی به قابلیت جراح و روشی جراحی دارد که انجام می‌دهد.
محدودیت‌های روش کاشت مو
پیوند مو ممکن است به نظر بهترین راه حل برای افرادی باشد که در حال طاس شدن هستند. برای بسیاری دیگر، عبارت کاشت مو تداعی‌گر تصاویر ذهنی ناخوشایند کاشت مو(hair plugs) به روش پلاگز است. پیوند مو برای بسیاری از مردان که این عمل را انجام داده‌اند، تداعی‌گر ناامیدی و یاس است . اما چرا؟ زیرا ان‌‌ها:
- نتایج دلخواه خود را به دست نیاورده‌اند.
- جلسات تکرارکاشت گران قیمت هستند.
- روند ریزش موهایی که آن همه پول صرف کاشتشان کرده‌اند هنوز ادامه دارد.
- در منطقه اهدا کننده مقدار محدودی از موها به صورت ژنتیکی نسبت به ریزش مو مقاوم هستند.
- به طور خاص در مورد روش کاشت استخراج واحد فولیکولی (FUE)، موهای اهدایی می‌توانند از بیرون ناحیه مقاوم در برابر ریزش ژنتیکی گرفته شوند که این موها همچنان نازک باقی مانده و در نهایت از بین می‌روند.
- مناطق طاس بزرگی که بیماران تمایل به پوشاندن آن‌ها دارند با روش کاشت به طور کامل پوشش داده نمی‌شوند.
- تراکم موهای کاشت شده کافی نیست.
- به علت ادامه روند ریزش مو (کاشت مو باعث توقف ریزش مو نمی‌شود) نیاز به کاشت موی مجدد می‌باشد.
محدودیت‌های مربوط به ناحیه اهداء کننده
موهایی که به صورت ژنتیکی در برابر ریزش مقاوم هستند تنها در ناحیه‌ای محدود در پشت سر می‌رویند. اگر یک مرد کاملا طاس را درنظر بگیرید، می‌بینید که همچنان یک مقدار مو به شکل یک نوار در پشت سر او باقی مانده که این موها به طور ژنتیکی در برابر ریزش مقاوم‌تر هستند. هر مویی که بالا یا پایین این ناحیه قرار داشته باشد، ممکن است پس از پیوند یا در روند طبیعی پیشرونده ریزش مو از دست برود. با درنظر گرفتن اینکه موهایی که از یک منطقه کوچک گرفته شده‌اند، باید نواحی بزرگ قسمت جلو و تاج سر که طاس شده‌اند را پوشش دهند، پخش کردن این تعداد محدود مو به معنای آن است که تراکم موها طبیعی به نظر نخواهد رسید. در یک برداشت موفق از ناحیه اهدا کننده معمولا بین 2500-4000 مو برداشته می‌شود. هنگامی که فردی در ابتدا متوجه ریزش موی خود می‌شود، تقریبا نیمی از موی سر خود که در اوایل دوران نوجوانی‌اش در حدود 100 هزار شاخه مو بوده را از دست داده است. وقتی بخواهیم با 2500 تا 4000 مو یک منطقه که 50000 یا بیشتر مو را از دست داده است پوشش دهیم، واضح است که منطقه کوچک اهدا کننده و ناحیه بزرگ دریافت کننده تناسب نخواهند داشت. این مساله منجر به دو محدودیت بزرگ دیگر در کاشت مو می‌شود:
- رسیدن به تراکم طبیعی با کاشت مو تنها با یک بار جراحی امکان‌پذیر نیست.
- برای بیمارانی که بر تراکم مو در نتیجه کار اصرار داشته باشند، بایستی از نواحی دیگری خارج از ناحیه اهدایی مقاوم به ریزش مو برداشت شود که موهایی مستعد نازک شدن و ریزش هستند.
کاشت مو یک روش تک مرحله‌ای نیست
هنگامی که در اینترنت جستجو کنید، می‌بینید که افراد بسیاری درباره پیوند مو سؤال می‌کنند. آن چه که مبتلایان به ریزش مو و طاسی مو نمی‌دانند و پزشکان کاشت مو نیز بلافاصله عنوان نمی‌کنند این است که احتمال دارد به دو یا چند بار کاشت مو نیاز باشد. دلایل اصلی نیاز به تکرار جلسات کاشت مو عبارتند از:
- سیر نازک شدن و از بین رفتن موهای طبیعی و مادرزادی موجود در بیمار ادامه دارد. موی پیوند شده از ناحیه اهدا کننده مقاوم، نازک نخواهد شد، اما موهای اصلی ناحیه گیرنده که هنوز در آن باقی‌اند نازک و نازک‌تر شده و در نهایت ناپدید می‌شوند. اگر یک بار دیگر کاشت مو انجام ندهید، ممکن است که پس از مدتی ناحیه گیرنده ظاهری ناخوشایند و غیر طبیعی پیدا کند، چرا که موهای اهدایی کاشته شده در ناحیه گیرنده تک تک و منفرد روی پوست طاس سر باقی مانده و موهای اصلی ریخته‌اند.
- تراکم “طبيعي” مو اغلب تنها در يک جلسه کاشت مو پيوند به دست نمي‌آيد، چرا که برای اطمینان از حفظ موها و موفقیت‌امیز بودن پیوند، تنها تعداد محدودي گرافت مو در هر نوبت می‌تواند در منطقه گیرنده کاشته شود. هر موی پیوند شده نیاز به میزان معینی خون برای بهبودی و رشد مداوم نیاز دارد. کاشت تعدادی بیشتر از میزان مجاز در یک جلسه کاشت، ممکن است باعث شود گرافت‌های با ارزش مو از دست بروند. همچنین کاشت بیش از تعداد مجاز گرافت در هر بخش پوست سر در یک جلسه پیوند ، موهای طبیعی و اصلی ناحیه گیرنده را نیز به علت آسیب‌دیدگی در معرض خطر ریزش قرار می‌دهد. رسیدن به تراکم طبیعی مو در طی دو یا چند بار کاشت مو ممکن است.
- ناحیه اهدا کننده محدود است، زیرا تنها 1500 تا 4000 گرافت را می‌توان در یک جلسه پیوند به طور ایمن از ان برداشت کرد. هر گرافتی که از بیرون ناحیه اهداکننده مقاوم برداشت شود، منجر به ایجاد موهایی می‌شود که مستعد نازک شدن و در نهایت ریزش هستند. برای اطمینان از زنده ماندن و رشد گرافت‌ها ، تعداد محدودی مو در هر جلسه می‌تواند کاشت شود و منطقه اهدا کننده نیز باید قبل از اینکه بتوانید یک بار دیگر کاشت انجام دهید، بهبود یافته باشد.
درمان‌هایی برای به حداکثر رساندن نتایج کاشت مو
راه‌هایی برای به حداکثر رساندن نتیجه کاشت مو وجود دارد که شامل روشهای پزشکی و درمان‌های مبتنی بر استفاده از سلول‌های بنیادی است.
استفاده از داروی خوراکی فیناستراید
برای مردان، قرص فیناستراید (با نام تجاری پروپشیا/ Propecia) باعث مهار آنزیمی به نام 5- الفا ردوکتاز می‌شود که تستوسترون را به دی‌هیدروتستوسترون (DHT) تبدیل می‌نماید. دی‌هیدروتستوسترون عامل مهمی است که موجب نازک شدن مو در مردان با موهای حساس به DHT می‌شود. مصرف مداوم فیناستراید می‌تواند به کند کردن روند نازک شدن مو کمک کند. متاسفانه، فیناستراید برای همه افراد به شکل یکسانی عمل نمی‌کند و نگرانی روز افزونی درباره عوارض جانبی آن بر سلامت جنسی افراد نیز وجود دارد. به دلیل این نگرانی، بسیاری از مردان از مصرف فیناستراید خودداری می‌کنند. فیناستراید باید به طور منظم مصرف شود تا اثرگذار باشد.
استفاده موضعی از ماینوکسیدیل
هم مردان و هم زنان می‌توانند از داروی موضعی ماینوکسیدیل (با نام‌های تجاری Rogaine یا Regaine) به صورت مایع یا فوم استفاده نمایند. نحوه عمل ماینوکسیدیل بر اساس طولانی کردن فاز رشد مو (فاز آناژن) و به تأخیر انداختن فاز ریزش و استراحت آن (فاز تلوژن) است. اگرچه روند نازک شدن مو متوقف نمی‌شود، اما موهای بیشتری پیش از ریزش روی سر باقی مانده، و تراکم مو و پوشش بیشتری روی پوست و ایجاد می‌شود. ماینوکسیدیل باعث ضخیم شدن مو نشده و از نازک شدن ان نیز جلوگیری نمی‌کند، اما از آنجایی که شروع فاز استراحت که در آن مو به تدریج نازک می‌شود را به تأخیر می‌اندازد، روند ریزش مو نیز به تاخیر خواهد افتاد. اگرچه ماینوکسیدیل هم برای مردان و هم برای زنان قابل استفاده است، اما برای همه به طور یکسان تاثیرگذار نیست. برای حفظ اثربخشی ماینوکسیدیل باید ان را به طور مداوم مصرف کرد.
روش درمانی تزریقی بازیابی مو
این درمان تزریقی عمدتا شامل یک ماتریس برون‌سلولی که توسط شرکت ACell ساخته می‌شود، و پلاسما غنی از پلاکت است که هر دو مواد بهبود دهنده زخم هستند. به نظر می‌رسد خواص شفابخشی آن‌ها سلول‌های بنیادی بالغ را تحریک می‌کند تا مجددا سلول‌ها و سیگنال‌هایی را در بدن راه‌اندازی کنند که برای رشد مو مورد نیازند. این داروی تزریقی همچنین شامل ویتامین D است که مطالعات آزمایشگاهی نشان دادهند‌اند برای بهبود رشد مو موثر است. بازیابی مو به این روش از طریق ضخیم کردن موهای نازک و کمک به کنترل روند ریزش مو نه تنها می‌تواند جایگزین کاشت مو در بیماران جوان‌تر باشد، بلکه در کاشت مو نیز برای بهبود بقای پیوند می‌تواند استفاده شود. زمانی که پس از کاشت مجددا موها کم شده، و موهای طبیعی ناحیه گیرنده نازک شده یا ریخته باشند، توانایی بازیابی مو برای مدیریت ریزش موی تصاعدی و ضخیم کردن موهای موجود در بسیاری موارد ممکن است جایگزین نیاز به کاشت موی مجدد باشد. بازیابی مو در این موارد می‌تواند انجام شود:
- قبل از کاشت مو ، برای کمک به ضخیم تر شدن و تقویت موهای موجود
- در طی جلسه کاشت مو برای افزایش شانس باقی ماندن موها و بهبود نتایج
- پس از کاشت مو برای افزایش شانس باقی ماندن گرافت‌ها ، ضخیم شدن موها و کنترل ریزش مو در آینده
روش بازیابی مو در 99٪ مردان و زنان در 7 سال گذشته موفق بوده است. به نظر می‌رسد برای بسیاری از بیماران، نتایج این روش با یک بار درمان بین 2 تا 5 سال و حتی بیشتر از ان باقی می‌ماند. نمایه‌های ریزش مو در افراد مختلف نسبت به سن شروع ، میزان پیشرفت و درجه ریزش مو متفاوت است. روش بازیابی مو برای بعضی افراد موثر نیست.
