جوش‌ های هورمونی و روش های درمان آن

جوش‌های هورمونی نامی است که بیانگر ارتباط آنها با فعالیت هورمونی در بدن است. این نوع جوش‌ها به صورت متناسب با نوسانات و فعالیت هورمونی در بدن رخ می‌دهند. اغلب جوش‌های هورمونی در دوران بلوغ همراه با نوسانات هورمونی رخ می‌دهند، اما ممکن است در بزرگسالان در هر سنی تأثیرگذار باشند. این نوع جوش‌ها به ویژه در زنان رایج هستند و عوامل متعددی مانند دوره قاعدگی و یائسگی ممکن است در بروز آنها نقش داشته باشند. تخمین زده می‌شود که حدود ۵۰٪ از زنان ۲۰ تا ۲۹ ساله و تقریباً ۲۵٪ از زنان ۴۰ تا ۴۹ ساله با جوش‌های هورمونی مواجه می‌شوند.

دیدگاه متخصصان درباره جوش‌های هورمونی ممکن است متفاوت باشد. اگرچه برخی متخصصان بر این باورند که به طور کلی هورمون‌ها عامل اصلی جوش‌های هورمونی در بزرگسالان نیستند، اما احتمالاً عدم تعادل هورمونی در بزرگسالانی که به بیماری پزشکی زمینه‌ای مبتلا هستند، در بروز جوش‌های هورمونی نقش دارد.

در موارد دیگر بزرگسالان مبتلا به جوش‌های هورمونی ممکن است هیچ مشکل هورمونی «قابل اندازه‌گیری» نداشته باشند. این موضوع می‌تواند تشخیص و درمان را به چالش بکشد.

در ادامه مطالبی در خصوص جوش‌های هورمونی، عوامل ایجاد کننده آن و روش‌های درمانی ذکر شده‌اند.

ویژگی‌های جوش‌های هورمونی

در دوران بلوغ جوش‌های نوجوانی اغلب در ناحیه T ظاهر می‌شوند. این ناحیه شامل پیشانی، بینی و چانه است.

جوش‌های هورمونی بزرگسالان به طور معمول در قسمت تحتانی صورت ظاهر می‌شوند. ناحیه تحتانی شامل قسمت‌های زیر گونه و اطراف خط فک است.

در برخی افراد جوش‌های هورمونی به صورت کیست یا جوش‌های سرسیاه و سرسفید و جوش‌های کوچک مشاهده می‌شوند.

کیست‌ها در زیر پوست و قسمت‌های عمقی‌تر ایجاد می‌شوند و به سطح پوست نمی‌آیند. این برجستگی‌ها اغلب به لمس حساس هستند.

جوش‌های هورمونی ممکن است در اثر افزایش هورمون‌ها در موارد زیر ایجاد شوند:

• قاعدگی
• سندرم تخمدان پلی کیستیک
• یائسگی
• افزایش سطح آندروژن

به طور خاص این نوسانات هورمونی ممکن است با افزایش موارد زیر باعث تشدید جوش‌های هورمونی شوند:

• التهاب کلی پوست
• تولید چربی (سبوم) در منافذ
• مسدود شدن سلول‌های پوستی در فولیکول‌های مو
• تولید باکتری‌های عامل جوش به نام پروپیونی باکتریوم آکنه

آیا جوش یائسگی نوعی جوش هورمونی است؟

بسیاری از زنان در سنین 40 تا 50 سالگی یائسگی را تجربه می‌کنند. بائسگی باعث کاهش طبیعی هورمون‌های تولید مثل و در نتیجه پایان قاعدگی می‌شود.

جوش‌های صورت در برخی زنان در دوران یائسگی ظاهر می‌شوند. این روند احتمالاً به دلیل کاهش سطح استروژن یا افزایش هورمون‌های آندروژن مانند تستوسترون است.

حتی در صورت استفاده از درمان‌های جایگزین هورمون (HRT) برای کاهش علائم یائسگی، ممکن است همچنان جوش‌های هورمونی روی صورت شما ظاهر شوند. زیرا برخی از این درمان‌ها از هورمون پروژستین برای جایگزینی استروژن و پروژسترون از دست رفته بدن استفاده می‌کنند. ورود این هورمون به بدن می‌تواند باعث ظاهر شدن جوش‌های هورمونی روی پوست شود.

در بیشتر موارد جوش‌های یائسگی با استفاده از داروهای تجویز شده درمان می‌شوند. در برخی افراد روش‌های درمانیِ طبیعی مؤثر هستند. با پزشک خود در مورد گزینه‌های مناسب درمانی صحبت کنید.

درمان‌های سنتی جوش‌های هورمونی

محصولات بدون نسخه (OTC) معمولاً گزینه موفقی برای درمان جوش‌های هورمونی محسوب نمی‌شوند مگر آن که این مشکل خفیف باشد.

زیرا جوش‌های صورت به طور معمول به صورت برجستگی‌های کیستیک ظاهر می‌شوند. این برجستگی‌ها در عمق پوست و دور از دسترس اکثر داروهای موضعی شکل می‌گیرند.

داروهای خوراکی می‌توانند به تعادل هورمون‌ها و پاکسازی پوست کمک کنند. گزینه‌های معمول شامل داروهای خوراکی ضد باروری و ضد آندروژن هستند.

داروهای ضد باروری خوراکی

داروهای ضد باروری خوراکی که به طور خاص برای درمان جوش‌های هورمونی استفاده می‌شوند حاوی اتینیل‌استرادیول به علاوه یکی از موارد زیر می‌باشند:

• دروسپیرنون
• نورگستیمیت
• نوراتیندرون

ترکیب این مواد با یکدیگر هورمون‌های عامل بروز جوش‌های هورمونی را هدف قرار می‌دهند. استفاده از این داروها خصوصاً در زمان اوج هورمون‌ها مانند تخمک‌گذاری می‌تواند مفید باشد.

اگر سابقه لخته شدن خون، فشار خون بالا یا سرطان پستان دارید، داروهای ضد باروری خوراکی ممکن است گزینه مناسبی برای شما نباشند. همچنین در صورت سیگار کشیدن از این داروها استفاده نکنید.

داروهای ضد آندروژن

داروهای ضد آندروژن از طریق کاهش هورمون مردانه آندروژن عمل می‌کنند. مردان و زنان دارای مقادیر طبیعی این هورمون هستند. مقادیر بالای آندروژن می‌تواند با ایجاد تداخل در فولیکول‌های مویی که سلول‌های پوست را تنظیم می‌کنند و تولید چربی را افزایش می‌دهند در بروز آکنه نقش داشته باشد.

اگرچه اسپیرونولاکتون (آلداکتون) در درجه اول برای درمان فشار خون بالا استفاده می‌شود اما اثرات ضد آندروژنی نیز دارد. به عبارت دیگر اسپیرونولاکتون می‌تواند مانع از تولید آندروژن بیشتر در بدن شود. همچنین این دارو قادر به تثبیت سطوح هورمونی است.

رتینوئیدها

اگر جوش‌های صورت شما خفیف هستند می‌توانید از رتینوئیدهای موضعی استفاده کنید. رتینوئیدها مشتق ویتامین A هستند.

بسیاری از کرم‌ها، ژل‌ها و لوسیون‌های حاوی رتینوئید به صورت بدون نسخه در دسترس هستند. اما ممکن است بخواهید برای دارویی مناسب‌تر به پزشک خود مراجعه کنید. داروی تجویز شده توسط پزشک اغلب موثرترین روش برای پاک نگه داشتن پوست است.

در صورت مصرف رتینوئید موضعی، استفاده روزانه از ضد آفتاب مهم است. رتینوئیدها می‌توانند خطر آفتاب سوختگی را افزایش دهند.

درمان طبیعی جوش‌های هورمونی

در برخی موارد ممکن است از گزینه‌های درمانی گیاهی برای از بین بردن جوش‌های هورمونی خفیف استفاده شود.

درمان‌های طبیعی معمولاً عاری از عوارض جانبی هستند که بعضاً به دلیل داروهای تجویز شده ایجاد می‌شوند. اما در عین حال ممکن است این درمان‌ها به همان اندازه مؤثر نباشند. مطالعه‌ای در خصوص داروهای طبیعی وجود ندارد و نتایج این درمان‌ها نیز تاکنون به اثبات نرسیده‌اند. در مورد خطرات و تداخلات احتمالی داروهای طبیعی با داروهایی که مصرف می‌کنید با پزشک خود مشورت نمایید.

روغن درخت چای

روغن درخت چای التهاب ناشی از جوش‌های صورت را کاهش می‌دهد. نتایج حاصل از یکی از تحقیقات نشان دادند که 5 درصد روغن موضعی درخت چای علائم جوش‌های هورمونی در افراد مبتلا به نوع خفیف تا متوسط را کاهش می‌دهد.

روغن درخت چای در بسیاری از محصولات مراقبت از پوست مانند پاک کننده‌ها و تونرها وجود دارد. همچنین می‌توانید از روغن عصاره درخت چای برای درمان جای لک استفاده کنید.

همیشه باید قبل از استفاده از این روغن آن را با یک روغن حامل رقیق کنید. روغن‌های حامل معروف شامل نارگیل، جوجوبا و زیتون هستند. می‌توانید به هر یک تا دو قطره روغن عصاره درخت چای حدود 12 قطره روغن حامل اضافه کنید.

قبل از استفاده از روغن رقیق شده عصاره درخت چای حتماً تست پوستی پَچ را انجام دهید. برای انجام این تست روغن رقیق شده را به قسمت داخلی بازو بمالید. اگر ظرف 24 ساعت هیچ تحریک یا التهابی مشاهده نشد می‌توانید با خیال راحت از این روغن در نواحی دیگر پوست استفاده کنید.

آلفا هیدروکسی اسید

آلفا هیدروکسی اسیدها (AHA) نوعی اسیدهای گیاهی هستند که بیشتر از مرکبات به دست می‌آیند. آلفا هیدروکسی اسیدها می‌توانند به از بین بردن سلول‌های مرده پوست که عامل انسداد منافذ پوستی هستند، کمک کنند. کاربرد مهم دیگر آلفا هیدروکسی اسیدها به حداقل رساندن جای زخم‌های ناشی از جوش‌های هورمونی است.

آلفا هیدروکسی اسیدها را می‌توان در بسیاری از ماسک‌ها و کرم‌های بدون نسخه یافت. همانند رتینوئیدها، آلفا هیدروکسی اسید نیز می‌تواند حساسیت به آفتاب در پوست را افزایش دهد. هنگام استفاده از محصولات دارای آلفا هیدروکسی اسید همیشه از ضد آفتاب استفاده کنید.

چای سبز

چای سبز قادر به کاهش التهاب در بدن است. می‌توانید علاوه بر رعایت سایر موارد مراقبت از پوست چند فنجان چای سبز نیز در روز بنوشید. استفاده از لوسیون‌ها و ژل‌های حاوی حداقل 2 درصد عصاره چای سبز نیز می‌تواند مفید باشد.

جوش‌های هورمونی: بایدها و نبایدهای رژیم غذایی

رابطه دقیق بین رژیم غذایی و جوش‌های هورمونی هنوز کاملاً مشخص نیست. برخی از مواد غذایی ممکن است به جلوگیری از بروز جوش‌های هورمونی کمک کنند. در این بین مواد غذایی که با التهاب مقابله می‌کنند نقش ویژه‌ای دارند.

غذاهای گیاهی حاوی مقادیر بالایی از آنتی اکسیدان‌ها ممکن است به کاهش التهاب کمک کرده و باعث پاکسازی پوست شوند. اسیدهای چرب امگا 3 نیز احتمالاً التهاب پوست را کاهش می‌دهند.

برخلاف تصور عموم غذای ناسالم به‌ تنهایی باعث بروز جوش صورت نمی‌شود. اما زیاده روی در مصرف برخی مواد غذایی ممکن است منجر به افزایش التهاب شود.

جهت دستیابی به نتایج بهتر می‌توانید مصرف مواد غذایی زیر را محدود کنید:

• قند
• محصولات لبنی
• کربوهیدرات‌های تصفیه شده مانند نان سفید و ماکارونی
• انواع گوشت قرمز

راهکارهایی برای از بین بردن جوش‌های هورمونی

برای از بین بردن جوش‌های هورمونی ایجاد یک روتین مناسب برای مراقبت از پوست مهم است.

بایدها

• صورت خود را در دو نوبت صبح و عصر بشویید.
• از هر محصول ضد جوش تنها به مقدار بسیار کم استفاده کنید. مقادیر زیاد می‌توانند باعث خشکی و افزایش حساسیت پوست شوند.
• روزانه از کرم ضد آفتاب استفاده کنید.
• از محصولات غیر کومدون‌زا استفاده کنید تا احتمال مسدود شدن منافذ پوست را کاهش دهید.

دورنما

اگرچه زمان‌بندی دقیق جوش‌های هورمونی در افراد متفاوت است اما با انجام مراقبت‌های لازم می‌توان از بروز آن‌ها پیشگیری کرد. به طور معمول حدود هشت تا ده هفته طول می‌کشد تا یک برنامه درمانی جدید روی جوش‌ها کاملاً اثر بگذارد.

اگر همچنان از جوش‌های هورمونی رنج می‌برید با پزشک یا متخصص پوست در مورد یک برنامه درمانی طولانی مدت مشورت کنید. پزشک برنامه فعلی شما را بازنگری و برای اخذ نتایج مطلوب درمان‌های دیگری را جایگزین خواهد کرد.

سوالات متداول

1. چگونه می‌توانم از جوش‌های هورمونی خلاص شوم؟

برای از بین بردن جوش‌های هورمونی چه کارهای دیگری می‌توانم انجام دهم؟

• در دو نوبت صبح و عصر صورت خود را بشویید.
• از هر محصول ضد جوش تنها به مقدار بسیار کم استفاده کنید. مقادیر زیاد می‌توانند باعث خشکی و افزایش حساسیت پوست شوند.
• روزانه از کرم ضد آفتاب استفاده کنید.
• از محصولات غیر کومدون‌زا استفاده کنید تا احتمال مسدود شدن منافذ پوست را کاهش دهید.

2. چه عواملی باعث بروز جوش‌های هورمونی می‌شوند؟

جوش‌های هورمونی به دلیل نوسانات هورمونی به خصوص تستوسترون اتفاق می‌افتند. افزایش تستوسترون ممکن است تولید بیش از حد سبوم در غدد چربی را تحریک کند. ترکیب این سبوم با خاک، باکتری‌ها و سلول‌های مرده پوست منجر به مسدود شدن منافذ و بروز جوش‌های هورمونی می‌شود.

3. چگونه می‌توانید جوش هورمونی را تشخیص دهید؟

این جوش‌ها در اطراف چانه و خط فک ظاهر می‌شوند. یکی از علائم گویای نوسانات هورمونی محل بروز آن در صورت است. کیست‌های ملتهب در ناحیه تحتانی صورت به خصوص در چانه و خط فک احتمالاً نشانه‌ای از جوش‌های هورمونی هستند.