فهرست مطالب
در علم پزشکی به تورم پس از کاشت مو ادم گفته میشود. تورم سر یکی از عوارض جانبی شایع پس از کاشت است. اکنون این سؤال مطرح میشود که آیا تورم پس از کاشت مو طبیعی است؟ چند روز طول می‌کشد تا تورم برطرف شود؟ عوارض جانبی آن چیست؟ تورم چگونه درمان میشود؟ تورم پس از کاشت مو بسیار شایع است و معمولاً قسمت پیشانی، صورت و پلک را درگیر میکند به نحوی که زندگی بیمار مختل میشود. تورم و کشش پوست باعث بروز درد ضربان دار خواهد شد. فاکتورهای متعددی وجود دارد که میتواند به کاهش تورم پس از کاشت کمک کند یا از بروز آن جلوگیری نماید.
علت تورم صورت پس از کاشت مو چیست؟
معمولاً دو تا پنج روز پس از کاشت مو صورت بیمار متورم میشود و گاهی اوقات تورم آنقدر شدید است که باعث درد و ناتوانی در باز کردن چشم خواهد شد. در برخی موارد این اختلال منجر به کبودی پلک میشود، به طور کلی تورم و کبودی از عوارض جانبی شایع کاشت مو محسوب شوند. اکثر بیماران پس از اتمام جراحی دچار تورم و کشش پوست می‌شوند و برخی دیگر درد ضربان دار را نیز تجربه می‌کنند. عوامل متعددی وجود دارد که میتواند از بروز تورم جلوگیری کند یا حداقل آن را کاهش دهد.
پزشک در ناحیه گیرنده به ایجاد سوراخ‌های بسیار کوچکی میپردازد تا امکان کاشت گرافت مو به روش کلاسیک کاشت مو وجود داشته باشد. پزشکان سالین را زیر سطح پوست تزریق میکند تا فرآیند کاشت مو با سهولت بیشتری انجام شود. به این ترتیب پوست نرم و متورم میشود و امکان کاشت مو فراهم می‌گردد. پزشک با ایجاد سوراخ‌های کوچک و تزریق ماده سالین آسیب‌های کوچکی را در سطح پوست ایجاد میکند. تورم یکی از روش‌های دفاعی بدن است. دو تا سه روز پس از جراحی کاشت مو اثر داروی سالین از بین میرود.
تورم صورت پس از کاشت مو بسیار شایع است که پوست پیشانی و اطراف چشم تا حد قابل توجهی کشیده خواهد شد. تورم صورت و پیشانی پس از کاشت مو در بانوان یا کاشت ابرو در موارد متعدد گزارش شده است.
تورم پس از کاشت مو تا چه مدت باقی میماند و کی از بین میرود؟
به طور کلی تورم پس از کاشت مو طی مدت یک هفته برطرف میشود و بدن به جذب مایع تزریق شده زیر پوست میپردازد تا از طریق کلیه و ادرار آن را دفع نماید. داروی بی حسی تزریق شده زیر پوست نیز به همین شیوه جذب و دفع میشود. در واقع تورم صورت پس از کاشت مو یک بخش طبیعی از فرآیند درمان است و در صورتی که پزشک یا دستیار او عوارض پس از کاشت مو را برای بیمار توضیح دهد تأثیرات منفی روانی حاصل از کاشت مو و سایر نگرانی‌های بیمار برطرف خواهد شد.
انواع تورم پس از کاشت مو
تورم پس از کاشت مو را می‌‌توان با توجه به شدت بروز آن به صورت زیر دسته بندی کرد:
- درجه صفر: هیچ گونه تورمی ایجاد نمی‌شود.
- درجه یک: تورم فقط در قسمت پیشانی ایجاد میشود که به سرعت از بین میرود.
- درجه دو: تورم در قسمت پیشانی و قسمت فوقانی ابرو ایجاد میشود که ممکن است بیمار به مداخلات پزشکی نیاز داشته باشد.
- درجه سه: تورم در ناحیه چشم ایجاد میشود و کمی شدید است.
- درجه چهار: تورم و کبودی چشم که معمولاً طی مدت ۱۰ روز از بین میرود.
پیشگیری از تورم
در بخش زیر به نکاتی اشاره می‌کنیم که از بروز تورم پس از کاشت مو جلوگیری میکند.
درست خوابیدن
خوابیدن به درستی میتواند احتمال بروز تورم را کاهش دهد، به همین دلیل پزشک از بیمار می‌خواهد به زاویه ۴۵ درجه بخوابد. قرار دادن دو بالش با زاویه مناسب میتواند به راحتی به رفع این مشکل کمک کند. بیمار باید از خوابیدن روی صورت به شدت اجتناب کند؛ زیرا این موضوع میتواند منجر به تورم صورت، کنده شدن یا جابجا شدن موهای کاشته شده شود. بیمار باید سعی کند به طور طبیعی بخوابد و هیچ اختلالی در نحوه خوابیدنش ایجاد نکند. پس از کاشت مو، پزشک به بیمار توصیه میکند از بالش گردن مخصوص استفاده کند تا در هنگام خواب دچار ناراحتی نشود. قرار دادن چند بالش زیر سر باعث میشود سر در ارتفاع بالاتری قرار بگیرد و احتمال بروز تورم به حداقل برسد. مهمترین نکته‌ای که بیمار باید به خاطر داشته باشد این است که به شدت از خوابیدن روی صورت خودداری کند، زیرا این میتواند آسیب به ریشه‌های مو و تشدید تورم را به دنبال داشته باشد.
نوشیدن آب
تحت هیچ شرایطی نباید از نوشیدن آب غافل شوید. صرف نظر از این که در حال آماده شدن برای دو ماراتون یا آماده شدن برای یک عمل جراحی ساده مانند کاشت مو هستید نباید از نوشیدن آب غافل شوید. با مصرف آب به مقدار کافی لطف بزرگی در حق سلامت بدن خود از قبیل کلیه‌ها خواهید کرد و از سوی دیگر میزان گرسنگی شما کاهش پیدا میکند و چربی دور شکم تان افزایش نخواهد یافت. مصرف آسپرین میتواند به بهبود گردش خون در عروق کوچک بدن کمک کند و به این ترتیب خون و اکسیژن کافی در اختیار ریشه موها قرار می‌گیرد. نوشیدن آب به مقدار کافی میتواند به بهبود گردش خون و خروج بهتر مایعات تزریق شده زیر سطح پوست کمک کند. در دوران پس از کاشت مو باید از غذاهایی استفاده کنید که مقدار بسیار کمی نمک دارند.
استفاده از آناناس
بله درست متوجه شدید: مصرف آناناس تازه بهترین دوست شما برای جلوگیری از تورم پس از جراحی کاشت مو محسوب میشود. آناناس تازه حاوی مقادیر قابل توجهی از ترکیبات ضد التهاب قوی است که میتواند از تورم صورت و چشم پس از کاشت مو جلوگیری کند. پزشکان مصرف آناناس در اوایل صبح و ظهر را توصیه می‌کنند.
بانداژ و استفاده از کمپرس یخ
استفاده از بانداژ فشاری و قرار دادن کمپرس یخ روی پیشانی و سر باعث کاهش تورم خواهد شد. مقداری یخ را درون حوله بریزید و روی ناحیه متورم پوست صورت خود قرار دهید. از قرار دادن کمپرس یخ بیش از ۳ تا ۵ دقیقه خودداری کنید. می‌‌توانید هر ۳ تا ۵ ساعت یک بار مجدداً از کمپرس یخ استفاده نمایید. قرار دادن کمپرس یخ به مدت طولانی باعث سوختگی پوست خواهد شد. یخ باعث کاهش سرعت گردش خون در عروقی میشود که در بروز تورم نقش دارند. هنگام استفاده از کمپرس یخ مراقب باشید آن را روی موهای کاشته شده خود قرار ندهید زیرا یخ میتواند باعث آسیب دیدگی ریشه موها شود. در مواردی که شما دچار تورم درجه یک و دو شده اید کمپرس یخ به بهبود کاهش تورم کمک میکند. اگر دچار کبودی چشم شده اید نگران نباشید زیرا طی مدت یک هفته بهبود پیدا میکند.
مصرف استروئید پس از کاشت مو
در مواردی که بیمار دچار تورم درجه سه و چهار شده است پزشک میتواند با تجویز استروئید به کاهش تورم کمک کند. استروئید معمولاً تحت عنوان کورتیزون شناخته میشود که برای درمان انواع مختلفی از اختلالات مانند ادم کاربرد دارد.
- استروئید خوراکی: دگزامتازون یا پردنیزولون که به صورت خوراکی مصرف می‌شوند، اما نباید بدون تجویز پزشک از این داروها استفاده کرد. مصرف استروئید با برخی عوارض جانبی همراه است و به همین دلیل باید تحت نظر پزشک مصرف شوند به ویژه در افرادی که دچار دیابت یا پرفشاری خون هستند. در این دوران بیمار باید از غذاهای کم نمک استفاده کند در غیر این صورت کورتیزون باعث افزایش تورم خواهد شد.
- تزریق استروئید عضلانی: در این روش از پزشک برای درمان تورم شدید تزریق استروئید به صورت عضلانی را توصیه میکند. دوز استروئید مورد نیاز برای تزریق به تصمیم پزشک و شرایط خاص بیمار بستگی دارد. تزریق عضلانی استروئید در مقایسه با مصرف خوراکی آن سریعتر باعث کاهش تورم خواهد شد.
- مصرف استروئید با شربت مسکن: این دارو با هدف کاهش تورم و جلوگیری از بروز تورم استفاده میشود و در برخی موارد پزشک قبل از شروع درمان علاوه بر داروی بی حسی از استروئید نیز استفاده میکند. در این روش استروئید با داروی بی حسی و تریامسینولون ترکیب میشود تا از میزان تورم پس از جراحی کاسته شود یا از بروز آن جلوگیری گردد.
تورم پس از کاشت مو و روش مستقیم کاشت مو
کاشت مو با استفاده از این روش، کمترین عوارض جانبی و تورم را در مقایسه با سایر روش‌ها دارد. در این روش، نیازی به تزریق سالین زیر پوست نیست و پزشک در هنگام تزریق داروی بی حسی از مقادیر بسیار کم استفاده میکند. برخی پزشکان استفاده از این روش و تزریق آب زیر پوست را مناسب نمی‌دانند. کاشت مو با این روش تقریباً آسان است و منجر به تورم نمی‌شود. تزریق سالین در ناحیه گیرنده مو با هدف کاهش تورم و آسان‌تر جدا شدن گرافت‌های مو انجام میشود. تورمی که در پشت سر یا قسمت پایه آن ایجاد میشود، معمولاً آزاردهنده نیست و بیمار به طور عمومی هیچ مشکلی نخواهد داشت.
