فهرست مطالب
زگیل،ضایعه‌ای خوش‌خیم (غیرسرطانی) در پوست است و زمانی ظاهر می‌شود که لایه فوقانی پوست با ویروس زگیل آلوده شود. ویروس‌هایی که موجب زگیل می‌شوند، ویروس پاپیلومای انسانی نامیده می‌شود (HPV). اگر پوست شما به هر طریقی دچار بریدگی یا آسیب شود، احتمال زیادی وجود دارد که به یکی از انواع این ویروس آلوده گردد. ویروس زگیل مسری است. زگیل می‌تواند از طریق تماس با زگیل فرد دیگر یا لمس چیزی که با زگیل در تماس بوده است، گسترش یابد. زگیل اغلب هم‌رنگ پوست و زمخت است، اما می‌تواند تیره (قهوه‌ای یا خاکستری مایل به سیاه و سفید)، تخت و صاف باشد.
انواع زگیل و علائم ظاهری آن
زگیلها معمولاً دردناک نیستند، اما برخی از انواع آن مانند زگیل کف پا ممکن است دردناک باشد. آن‌ها گاهی اوقات می‌توانند با خارش یا خونریزی همراه باشند.
چندین نوع مختلف از زگیل در اندازه و شکل‌های متفاوتی وجود دارد. انواع مختلف آن شرح است:
زگیل معمولی
علائم ظاهری یک زگیل معمولی عبارتند از:
- شکل آن گرد یا بیضی است.
- سفت و برجسته است.
- دارای سطح خشن و نامنظم شبیه به یک گل کلم است.
- اغلب در پنجه و انگشتان دست و زانو رشد می‌کند.
- اندازه قطر آن (کمتر از ۱ میلی‌متر تا بیش از ۱ سانتی‌متر) متفاوت است.
- زگیل معمولی ممکن است به صورت تکی و یا به تعداد زیاد ظاهر شود.
زگیل پاشنه
زگیل پاشنه معمولاً در کف پا ایجاد می‌شود. این منطقه آسیب دیده از پوست:
- سفید رنگ است و اغلب یک نقطه سیاه (رگ خونی) در مرکزش قرار دارد.
- به جای برجسته بودن، تخت و مسطح است.
- گاهی اوقات دردناک است. (اگر در بخش تحمل کننده وزن پا واقع شده باشد)
زگیل مسطح
ممکن است بیمار دارای یک و یا چند صد زگیل صورت باشد. این نوع زگیل می‌تواند به صورت خوشه‌ای رشد کند. علائم ظاهری آن معمولاً عبارتند از:
- رنگ زرد
- صاف، گرد و مسطح
- قطر ۲-۴ میلی‌متر
- در اطفال شایع است و عمدتاً بر دست‌ها، صورت و پاها ظاهر می‌شود.
گاهی اوقات زگیل پهن می‌تواند در پای خانم‌ها رشد کند، زیرا ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) می‌تواند از طریق اصلاح موهای پا گسترش یابد.
زگیل رشته‌ای یا انگشتی شکل
زگیل رشته‌ای یا پنجه‌ای، دارای ظاهری طویل و بلند و باریک است که اغلب در گردن یا صورت به خصوص در نزدیکی پلک و لب رشد می‌کند.
زگیل انگشت
زگیل انگشت در زیر و اطراف ناخن دست و یا ناخن پا ایجاد می‌شود. زگیل انگشت:
- سطح زمخت و زبر دارد.
- می‌تواند بر شکل ناخن تاثیر بگذارد.
- می‌تواند دردناک باشد.
- به شکل موزاییکی باشد.
زگیل موزاییکی به صورت خوشه‌ای است و الگوی رشد آن “کاشی مانند” است. این زگیل اغلب در کف دست و کف پا ایجاد می‌شود.
زگیل‌های ناحیه تناسلی
انتقال زگیلها اغلب به واسطه تماس‌های جنسی رخ می‌دهد. این نوع زگیلها بیشتر به دلیل سوزش‌های خطرناک ایجاد می‌شوند و می‌توانند خطر ابتلا به سرطان گردن رحم و سرطان مقعد را افزایش دهند. بنابراین، پیشگیری و درمان زگیلها بسیار حائز اهمیت است و ممکن است نیاز به درمان‌های طولانی مدت و جلسات درمانی مکرر داشته باشد. امروزه، واکسن زگیل ناحیه تناسلی برای افراد زیر ۲۵ سال توصیه می‌شود و این واکسن در سه دوره انجام می‌شود.
چه افرادی مبتلا به زگیل می‌شوند؟
هر کسی می‌تواند به زگیل مبتلا شود. اما برخی از افراد بیشتر در معرض ابتلا به ویروس زگیل (HPV) قرار دارند. این افراد عبارتند از:
- کودکان و نوجوانان.
- افرادی که عادت جویدن ناخن و یا کندن پوست گوشه ناخن دارند.
- افراد مبتلا به ضعف سیستم ایمنی بدن.
در کودکان، زگیل اغلب بدون درمان برطرف خواهد شد. اما متخصص پوست باید زگیل دردناکی که به سرعت تکثیر می‌شود را درمان کند.
علت‌ها و عوامل بروز زگیل
ویروس‌های موسوم به ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) موجب بروز زگیل می‌شوند. هنگامی که پوست شما دچار بریدگی یا خراش می‌شود، آسان‌تر به ویروس عامل زگیل، مبتلا می‌شود. به همین دلیل است که بسیاری از کودکان دچار زگیل می‌شوند. زگیل همچنین در بخش‌هایی از بدن که با تیغ اصلاح می‌شود (مانند منطقه ریش در آقایان و پاها در خانم‌ها) بیشتر شایع است. زگیل می‌تواند از جایی به جایی دیگری در بدن منتقل شود.
زگیل از فردی به فرد دیگر نیز منتقل می‌شود. شما ممکن است با دست زدن به زگیل در بدن فردی دیگر، ویروس زگیل را دریافت کنید. برخی از افراد پس از دست زدن به چیزی که با زگیل فرد دیگری در تماس بوده است (مانند حوله) به زگیل مبتلا می‌شوند. معمولاً چند ماه طول می‌کشد که زگیل به اندازه کافی رشد کند تا قابل مشاهده باشد.
استرس
استرس موجب ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن می‌شود. اگر چه استرس تنها عامل شیوع زگیل نیست، اما قطعاً یک عامل کمک کننده به شیوع بیشتر زگیل است. نظریه رایج این است که ویروس عامل زگیل، به صورت نهفته در داخل سلول‌های پوست یک فرد زندگی می‌کند، بدون آنکه مشکلی ایجاد شود. اما هنگامی که شخص تحت استرس قرار می‌گیرد، سیستم ایمنی بدن او قادر به مقابله با ویروس زگیل نیست. در نتیجه، زگیل شروع به رشد خواهد کرد.
روش‌های درمان زگیل
زگیل گاهی اوقات بدون درمان برطرف خواهد شد (به‌ویژه در کودکان). محو شدن زگیل در بزرگسالان ممکن است کندتر و دشوارتر از کودکان باشد. اگر چه اکثر زگیلها بی‌ضرر هستند، اما متخصصین پوست آن‌ها را درمان می‌کنند.
دکتر ممکن است یکی از روش‌های زیر را برای درمان زگیل انجام دهد:
کرایوتراپی (سرما درمانی)
سرما درمانی با استفاده از اکسید نیتروژن و یا نیتروژن مایع بر روی ضایعه، سلول‌های پوست ویروسی را از بین می‌برد.
دو روش مختلف کرایوتراپی وجود دارد:
- نیتروژن مایع ممکن است به طور مستقیم بر روی زگیل اسپری شود.
- ممکن است نیتروژن مایع با استفاده از یک چوب با پنبه بر روی نوک آن بر روی زگیل اعمال شود. (این روش برای درمان دور چشم و یا برای بچه‌های کوچک ارجحیت دارد).
سرما درمانی ممکن است زمانی توصیه شود که زگیل بر روی صورت بیمار قرار داشته باشد. دلیلش این است که با این روش، خطر ابتلا به التهاب کمتر از زمانی است که اسید سالیسیلیک یا نوار‌چسب زگیل ((duct tape استفاده می‌شود.
الکتروسرجری (کوترینگ)
الکتروسرجری (کورت) زگیل، یک درمان مناسب برای زگیل معمولی، زگیل رشته‌ای و زگیل پا است. کورت شامل خراش دادن (کورتاژ) زگیل با یک چاقوی تیز یا یک ابزار قاشقی شکل کوچک است. این دو روش اغلب با هم استفاده می‌شود. متخصص پوست ممکن است قبل و یا بعد از الکتروسرجری، زگیلها را خراش داده و از میان بردارد.
کورتاژ
کورتاژ یک عمل جراحی برای برداشتن (خراش دادن و یا برش) بافت زگیل با استفاده از یک چاقوی کوچک جراحی و یا ابزار تیز کوچک به شکل قاشق است. این روش ممکن است دردناک باشد و می‌تواند باعث زخم شود. کورتاژ معمولاً نیاز به بی‌حسی موضعی دارد، به استثناء زگیل رشته‌ای که تنها یک اتصال کوچک به پوست دارد.
اکسزیون
در روش اکسزیون، پزشک می‌تواند زگیل را قطع کرده و از میان بردارد.
اگر درمان زگیل دشوار باشد، پزشک ممکن است از یکی از روش‌های زیر استفاده کند:
درمان زگیل با لیزر
۲ نوع لیزر برای از بین بردن زگیل وجود دارد:
لیزر پالسی رنگی
لیزر پالسی رنگی، هموگلوبین (مولکول حامل اکسیژن در خون) موجود در رگ‌های خونی زگیل را مورد هدف قرار می‌دهد. گرمای ناشی از لیزر به بافت‌های اطراف زگیل، منتشر شده و عروق خونی را مسدود می‌کند تا مواد مغذی به زگیل نرسد. بنابراین زگیل به‌تدریج خشک شده و نکروز می‌شود و در نهایت می‌افتد.
لیزر دی اکسید کربن
لیزرهای دی‌اکسید کربن با ارسال یک پرتو بسیار متمرکز برای تبخیر بافت مبتلا عمل می‌کنند. لیزر به عنوان یک چاقوی کوچک جراحی برای برش پوست به صورت دایره‌ای در اطراف زگیل مورد استفاده قرار می‌گیرد، و سپس پایه زگیل با لیزر تبخیر می‌شود.
لیزر درمانی ممکن است زمانی در نظر گرفته شود که:
- درمان‌های دیگر موفق نبوده است.
- زگیلها بزرگ و یا گسترده باشند.
- بیمار در دوران بارداری باشد.
پیلینگ شیمیایی
در این روش، شما می‌توانید یک داروی لایه‌برداری را هر روز در خانه بر روی زگیل خود اعمال کنید. داروهای لایه برداری شامل اسید سالیسیلیک (نوع قوی‌تری که با نسخه موجود است)، ترتینوئین و اسید گلیکولیک می‌باشند.
اسید سالیسیلیک
تحقیقات نشان داده است که اسید سالیسیلیک به اندازه سرما درمانی برای درمان زگیل مؤثر است.
اسید سالیسیلیک در انواع مختلف در دسترس است:
- کرم
- ژل
- رنگ
- پودر گچی
اسید سالیسیلیک و سایر درمان‌های زگیل می‌توانند پوست سالم را نیز از بین ببرند، بنابراین محافظت از پوست خود قبل از اعمال این درمان‌ها بسیار حائز اهمیت است.
بلئومایسین
دکتر با تزریق یک داروی ضد سرطان موسوم به بلئومایسین به هر زگیل، آن را درمان کند. این تزریق ممکن است دردناک باشد.
ایمن درمانی
در این روش، از سیستم ایمنی خود بیمار برای مبارزه با زگیل استفاده می‌شود. این درمان هنگامی انجام می‌شود که زگیل علی‌رغم انجام درمان‌های دیگر، همچنان باقی مانده باشد. یک نوع از ایمن درمانی شامل استفاده از یک ماده شیمیایی مانند دیفن سیپرون (DCP) بر روی زگیل است. یک واکنش آلرژیک خفیف در اطراف زگیل رخ می‌دهد و می‌تواند باعث از بین رفتن زگیل گردد.
نوع دیگری از ایمن درمانی شامل تزریق اینترفرون است که می‌تواند سیستم ایمنی بدن را برای مبارزه با ویروس تقویت کند.
