فهرست مطالب
آلوپسی آره آتا یا ریزش موی سکهای میتواند در هر سنی ایجاد شود. آلوپسی آره آتا باعث ایجاد ریزش مو به صورت نقاط گرد به اندازه سکه بر روی پوست سر میشود؛ البته امکان دارد که موهای قسمتهای دیگر بدن مانند ریشها، ابروها، مژهها، بدن و اندامهای دیگر نیز دچار ریزش شوند. در برخی از افراد ممکن است ریزش مو در قسمتهای وسیعتر و گاهی در تمامی پوست سر ایجاد شود. حتی امکان دارد ریزش در کل بدن و سر نیز ایجاد شود. در بسیاری از موارد ریزش مو یا طاسی سکهای در طول یک سال به خودی خود بهبود پیدا میکند. روشهای درمانی مختلفی نیز به منظور رشد مجدد مو وجود دارند.
انواع ریزش موی سکهای
آلوپسی آره آتا دارای انواع مختلفی است. هر یک از این انواع باعث ریزش مو و طاسی میشوند، ولی علائم هر یک متفاوت است. سه نوع اصلی آلوپسی آره آتا عبارتند از:
- ریزش موی سکهای: شایعترین نوع آلوپسی آره آتا محسوب میشود. در این نوع ریزش مو، یک یا چند ناحیه طاس به اندازه سکه بر روی سر یا دیگر قسمتهای بدن مشاهده میشود.
- ریزش موی کامل: در این حالت موهای تمام قسمتهای سر دچار ریزش میشوند.
- ریزش مو در تمام قسمتهای بدن: در این حالت ریزش مو در همه قسمتهای سر، صورت و دیگر بخشهای بدن ایجاد میشود. این نوع ریزش مو به ندرت بروز میکند.
علت ایجاد ریزش موی سکهای
التهاب باعث ریزش موی سر میشود. علت بروز این التهاب مشخص نمیباشد ولی طبق نظر محققین، سیستم ایمنی که از بدن در مقابل عفونت و بیماریهای دیگر محافظت میکند میتواند به موی در حال رشد حمله کند.
افرادی که با ریزش موی سکهای مواجه هستند، ممکن است در معرض بیماریهای خود ایمنی قرار بگیرند، از جمله بیماریهای تیروئید، دیابت، لوپوس و ویتیلیگو (لک و پیس). با این حال، احتمال بروز این بیماریها در افراد با ریزش موی سکهای بسیار کم است. در صورت وجود علائم دیگر به جز ریزش مو، پزشک ممکن است از آزمایش خون برای تشخیص بیماری استفاده کند.
ریزش موی سکهای نیاز به درمان خاصی ندارد و ارتباطی با تغذیه یا کمبود ویتامین ندارد. در برخی موارد، استرس ممکن است عاملی در بروز این مشکل باشد، اما ارتباط بین استرس و ریزش موی سکهای ممکن است تصادفی باشد، زیرا بسیاری از افرادی که ریزش موی سکهای دارند، تحت استرس قرار نمیگیرند.
امکان جلوگیری از ریزش موی سکهای وجود ندارد. برخی افراد ممکن است سابقه خانوادگی از این نوع ریزش مو را داشته باشند. اگر یکی از اعضای خانواده با ریزش موی سکهای و بیماریهای خود ایمنی مواجه شده باشد، احتمال بروز این نوع ریزش مو در شخص مورد نظر افزایش مییابد. برخی از بیماریهای خود ایمنی شامل دیابت نوع 1، التهاب مفاصل، بیماری تیروئید، بیماری لوپوس، بیماری آدیسون و درماتیت آتوپیک میباشند.
تأثیر عوامل ژنتیکی در ریزش موی سکهای
عوامل ژنتیکی در بروز ریزش موی سکهای مؤثر هستند. در حدود 20 درصد از افراد مبتلا به ریزش موی سکهای دارای سابقه خانوادگی این نوع ریزش مو هستند.
علائم ریزش موی سکهای
امکان دارد در ناحیه ریزش مو خارش یا سوزش وجود داشته باشد. طاسی سکهای میتواند برای افراد بسیار آزاردهنده باشد؛ خصوصاً اگر به کمک موها قابل پنهان کردن نباشد. در صورتی که این نوع ریزش مو باعث ریزش مژهها نیز بشود، امکان دارد ورود گرد و خاک سبب سوزش و آبریزش چشمها شود.
روند ریزش موی سکهای
معمولاً ریزش موی سکهای به صورت ریزش مو در یک یا چند ناحیه گرد کوچک بر روی پوست سر مشاهده میشود. در برخی از مواقع ریزش مو به صورت متمرکز بر روی پوست سر ایجاد نمیشود و حالت پراکنده دارد. معمولاً رشد مجدد مو در قسمت مرکزی ناحیه طاسی سکهای صورت میگیرد؛ به این صورت که در ابتدا موهای سفید ظریف رشد کرده و سپس با گذشت زمان ضخیمتر میشوند و رنگ موها نیز پس از مدتی تیره میشود.
تأثیر روانی ریزش موی سکهای
ریزش مو یا کچلی سکهای برای برخی از افراد به ویژه زنان مساله بسیار ناخوشایندی محسوب میشود؛ چرا که این نوع ریزش مو باعث کاهش اعتماد به نفس هم در زنان و هم در مردان میشود.
در صورتی که ریزش موی سکهای باعث ایجاد تاثیرات نامطلوب روانی در فرد بشود، بایستی جهت تشخیص و درمان ریزش مو به پزشک متخصص در این زمینه مراجعه شود.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه شود؟
جهت تشخیص علت و درمان ریزش موی سکهای بایستی به پزشک مراجعه شود. همچنین مواردی مانند ریزش ناگهانی مو به صورت سکهای و یا ریزش موی بیش از حد طبیعی در زمان شانه کردن یا شستشوی موها بایستی با پزشک مطرح شود. ریزش ناگهانی مو میتواند نشانه وجود یک عارضه دیگر باشد و احتمالا نیاز به درمان فوری دارد.
احتمال رشد مجدد مو چقدر است؟
بسته به میزان ریزش مو، احتمال دارد که بدون استفاده از روشهای درمانی از بین هر 5 نفر، 4 نفر در طول مدت یک سال شاهد رشد مجدد موهای خود به طور کامل باشند. البته امکان دارد در آینده ریزش مو دوباره ایجاد شود. در صورتی که در ابتدا ریزش مو شدید باشد، احتمال رشد مجدد مو زیاد نمیباشد. در صورتی که در ابتدای دوره ریزش مو، نیمی از موها یا همه موها دچار ریزش شده باشند، تنها 10 درصد امکان رشد مجدد مو به صورت کامل وجود دارد.
رشد مجدد مو معمولاً در طول چند ماه یا چند سال انجام میشود؛ البته در این مورد قطعیتی وجود ندارد. در صورتی که طاسی در ابتدای دوره ریزش مو ایجاد شود، احتمال رشد مجدد مو بیشتر میباشد. در بیشتر افراد در صورتی که ریزش موی سکهای به صورت محدود ایجاد شده باشد، در طول یک سال رشد مجدد مو به صورت کامل انجام میشود. چنانچه بیش از نیمی از موها دچار ریزش شده باشند، احتمال رشد مجدد مو به صورت کامل چندان زیاد نمیباشد. در بعضی از مواقع موها در ابتدا به رنگ سفید رشد میکنند. در صورت بروز ریزش موی کامل یا ریزش مو در تمامی قسمتهای بدن، احتمال رشد مجدد مو کمتر از موارد دیگر میباشد.
درمان ریزش موی سکهای
امکان دارد ریزش موی سکهای خفیف به درمان نیاز نداشته باشد و احتمالاً رشد مجدد مو بدون استفاده از هیچ روش درمانی صورت میگیرد. در برخی از مواقع درمان ریزش مو میتواند مؤثر واقع شود؛ اگرچه هیچ روش درمانی قادر به رفع کامل این عارضه نمیباشد. از به کارگیری روشهای درمانی که دارای عوارض جدی هستند بایستی خودداری شود. ریزش موی سکهای به خودی خود دارای اثر منفی بر سلامت جسمانی نمیباشد.
روشهای درمان ریزش موی سکهای شامل موارد زیر میباشند:
کنترل استرس
ریزش موی سکهای با استرس مرتبط میباشد. کنترل استرس بخش مهمی از روند درمان ریزش موی سکهای محسوب میشود. در جلسه مشاوره، پزشک شیوه زندگی سالم جهت رفع استرس را برای متقاضی شرح میدهد.
استروئید
- کرم و محصولات موضعی حاوی استروئید: این محصولات معمولاً دو بار در روز برای مدت زمان محدودی به نواحی طاسی سکهای بر روی پوست سر مالیده میشوند.
- تزریق استروئید: در مناطقی مانند پوست سر و ابرو میتوان از تزریق استروئید استفاده کرد. این روش در رفع ریزش مو در نواحی محدود بسیار مؤثر میباشد. تزریق را میتوان هر چهار تا شش هفته تکرار کرد و پس از رشد مجدد مو میتوان آن را متوقف کرد. در زمان تزریق اطراف چشمها بایستی بسیار دقت شود، چرا که تزریق بیش از حد میتواند سبب ایجاد گلوکوم (افزایش فشار داخل کره چشم) شود.
- قرصهای استروئید: قرصهای استروئید میتوانند سبب رشد مجدد مو شوند، ولی در صورت توقف مصرف امکان دارد ریزش مو دوباره آغاز شود. مصرف خوراکی استروئید میتواند باعث بروز عوارض جانبی زیادی شود . این عوارض جانبی شامل افزایش فشار خون، دیابت، زخم معده، آب مروارید، پوکی استخوان و افزایش وزن میباشند.
کرم دیترانول
کرم دیترانول که معمولاً برای درمان عارضه پوستی پسوریازیس استفاده میشود، باعث تحریک پوست شده و به همین دلیل در اثر استفاده در نواحی طاس سبب تحریک رشد مو میشود. شواهد چندانی برای اثبات این مطلب در دست نمیباشد ولی به علت این که مصرف این کرم خطری به همراه ندارد، پزشکان استفاده از آن را توصیه میکنند. در برخی از مواقع استفاده از این کرم باعث لک شدن پوست میشود و رنگ مو را به بنفش مایل به قهوهای تغییر میدهد. این حالت به خصوص در افراد دارای موی بلوند بیشتر مشاهده میشود.
ایجاد حساسیت
در این روش، در بدن بیمار نسبت به یک ماده (معمولاً ماده شیمیایی به نام دیفن سیپرون) حساسیت ایجاد میشود و سپس مقادیر بسیار ضعیف از این ماده شیمیایی بر نواحی طاس بر روی سر مالیده میشود (معمولاً یک بار در هفته). عوارض جانبی ناشی از مصرف این ماده شامل خارش، تاول، و بزرگ شدن غدد در گردن میباشند. امکان دارد در برخی از افراد اگزما به صورت گسترده ایجاد شود. همچنین امکان دارد مصرف این ماده باعث روشنتر شدن رنگ پوست شود. بنابراین این ماده در افراد دارای پوست تیره بایستی با احتیاط مصرف شود.
درمان با پرتو فرا بنفش (PUVA)
در این روش ابتدا از یک قرص یا کرم جهت ایجاد حساسیت به نور در پوست استفاده میشود. سپس نواحی طاس دو یا سه بار در هفته برای مدت چند ماه در معرض پرتو فرابنفش قرار میگیرند. در اثر توقف درمان امکان دارد ریزش مو دوباره ایجاد شود. همچنین احتمال بروز سرطان پوست نیز وجود دارد.
محلول ماینوکسیدیل
این محلول را میتوان بدون نیاز به نسخه پزشک تهیه کرد. استفاده از این محلول در نواحی طاس در برخی از افراد باعث رشد مجدد مو میشود ولی موی رشد کرده معمولاً ظریف میباشد.
قرصهای سرکوبکننده دستگاه ایمنی
این قرصها شامل سولفاسالازین، متوترکسات، سیکلوسپورین و آزاتیوپرین میباشند. این داروهای سبب سرکوب دستگاه ایمنی شده و معمولاً زمانی که روشهای درمانی دیگر تاثیری نداشته باشند برای درمان کچلی سکهای در موارد شدید استفاده میشود. شواهد چندانی در ارتباط با تأثیر این داروها جهت رشد مجدد مو در دست نمیباشد و امکان دارد این داروها دارای عوارض جانبی خطرناک باشند.
توفاسیتینیب و روکسولیتینیب جزو داروهای جدید سرکوبکننده دستگاه ایمنی جهت درمان ریزش موی سکهایی میباشند. این داروها هنوز در دسترس عموم قرار ندارند چرا که جهت تأیید تأثیر این داروها در رفع ریزش مو به تحقیقات بیشتری نیاز میباشد.
پلاسمای غنی از پلاکت
پلاسمای غنی از پلاکت حاوی پروتئین، سیتوکین و فاکتورهای رشد میباشد و با تزریق در پوست سر سبب تحریک فولیکولهای مو و بافت زیر پوست شده و در نهایت سبب رشد مجدد مو میشود و ساقه موها نیز ضخیم میشوند. با استفاده از این روش از ریزش مو نیز جلوگیری میشود. در این روش از متقاضی خون گرفته شده و سپس خون وارد دستگاه مخصوصی میشود. خون متقاضی برای مدت حدود 15 دقیقه در این دستگاه به چرخش در میآید تا پلاسمای غنی شده جدا میشود. سپس از پلاکت بر روی سر متقاضی استفاده میشود. پلاکت از طریق ایجاد برش در پوست سر و یا بوسیله تزریق توسط سوزنهای ظریف وارد پوست سر متقاضی میشود.
مزوتراپی
مزوتراپی در مردان و زنان باعث رشد مجدد مو میشود. این روش همچنین روند ریزش مو در مردان را به تعویق میاندازد. در روش مزوتراپی ترکیبی از چند ویتامین بوسیله سوزنهای ظریفی وارد سطح پوست سر میشوند. این ویتامینها سبب بهبود گردش خون در پوست سر شده و به رشد مجدد مو کمک میکنند.
جهت استفاده از روش مزوتراپی به پنج جلسه در طول چهار تا شش ماه نیاز میباشد. روش مزوتراپی باعث ایجاد درد نمیشود و شخص پس از درمان میتوان فعالیتهای روزمره خود را ادامه دهد. این روش باعث بهبود کلی وضعیت سلامتی شخص شده و در جوانسازی اشخاص نیز مؤثر است. یکی دیگر از مزایای مزوتراپی عدم محدودیت سنی در استفاده از این روش درمانی است.